کشت یونجه

شرایط مناسب کشت یونجه

ویژگی‌هاي خاك

جهت کشت یونجه به خاك‌هاي عمیق با بافت سبک تا متوسط و حاصلخیز نیاز است. اثر حاصلخیزي خاك در رشد و تولید محصول، بیشتر از تأثیر بافت خاك است. هرچند مشاهده شده که در خاك‌هاي با بافت سنگین حاصلخیز، می‌توان محصول خوبی برداشت نمود. مناسب‌ترین واکنش خاك براي کشت یونجه 6/5 تا 7/5 است، این گیاه در خاك‌هاي آهکی که واکنش آن ها چندان فراتر از 7/5 نیست نیست، به خوبی به عمل آمده و جزء گیاهان آهک دوست به شمار می‌آید. یونجه در آغاز رشد به هنگام جوانه زدن نسبت به شوري و قلیاییت خاك حساسیت زیادي نشان می‌دهد ولی بعد از استقرار نسبت به شوري خاك تا حدودي مقاوم است، از این‌رو در آغاز رشد بهتر است با انجام آبیاري هاي مناسب سطح شوري خاك را تا مدتی پایین نگه داشت.

در خاك‌هاي سنگین و رسی، سله‌بندي سطح خاك می‌تواند تولید مزاحمت‌هایی می‌نماید، به ویژه هنگام جوانه زدن این پدیده باعث خشک شدن سریع خاك شده و یا در مراحل نخستین رشد باعث قطع ریشه‌هاي نازك می‌شود. در این گونه خاك‌ها در طول دوره جوانه‌زنی خاك باید مرطوب نگه داشته شود تا جوانه‌ها به راحتی از زمین خارج شوند. در این زمان هواي خنک و مرطوب به جوانه‌زنی کمک می‌کند و به همین دلیل فصل پاییز و آغاز بهار براي کشت مناسب‌تر است. یونجه داراي ریشه‌هاي عمیق بوده و در شرایط مساعد نفوذ ریشه تا اعماق شش متري دیده شده است، از این‌رو خاك‌هاي عمیق و نفوذپذیر براي کشت این گیاه مناسب‌تر است. خاك‌هاي آلی یا پیت براي کشت یونجه مناسب نیستند.

ویژگی‌هاي فیزیکی خاك تحت کشت یونجه

بافت خاك

بافت خاك به مفهوم نسبت شن، لاي و رس در خاك است. بافت خاك برسرعت نفوذ آب در آن و نیز ظرفیت نگهداري رطوبت خاك تأثیر میگذارد. خاك‌هاي رسی بیشترین و خاك‌هاي شنی کمترین میزان آب را در خود نگه می‌دارند. همچنین، خاك‌هاي رسی کمترین و خاك‌هاي شنی بیشترین سرعت نفوذ آب را دارند. یونجه با دامنه وسیعی از خاك‌ها سازگاري دارد ولی خاك‌هاي لوم- شنی و لوم- رسی جهت کشت یونجه مناسب است و می‌تواند شوري خاك را تا اندازه اي تحمل نماید. این نوع خاك‌ها توازن مناسبی از نگهداري و نفوذ آب را فراهم می‌آورند. خاك‌هاي شنی و لوم- شنی ظرفیت نگهداري آب کمی دارند و از این‌رو مزرعه را بایستی چند روز یک بار آبیاري نمود، که این کار به ویژه در سیستم‌هاي آبیاري سنتی بسیار مشکل خواهد بود. تولید یونجه در خاك‌هاي رسی بسیار مشکل است.

با توجه به نفوذ زیاد ریشه این گیاه در عمق خاك، امکان انجام عملیات اصلاحی براي خاك‌هاي بسیار عمیق عملیاتی نبوده و باصرفه نیست. چون در این خاك‌ها نفوذ آب و زهکشی با سرعت کمی انجام شده و مزرعه دچار حالت غرقاب می‌شود، براي تولید مطلوب یونجه به زهکشی مناسب نیاز است. یونجه به تنش غرقاب حساس است و در این شرایط افزون بر ایجاد بیماري‌هاي گوناگون براي گیاهچه‌ها، ریشه‌هاي گیاه نیز با کمبود اکسیژن مواجه شده و رشد آن ها متوقف خواهد شد. تولید یونجه در خاك‌هاي با سطح سنگلاخی نیز با مشکلات پرشماري مواجه خواهد شد.

عمق خاك

خاك باید به میزان کافی عمیق باشد تا گنجایش نگهداري آب را تا اندازه مورد نیاز فراهم آورد. یونجه ریشه اصلی درازي دارد که تا اعماق بیشتري نسبت به ریشه گیاهان زراعی مانند ذرت یا گندم در خاك نفوذ می‌کند. در شرایط مطلوب، ریشه‌هاي یونجه می‌توانند تا اعماق شش متري خاك نیز نفوذ کنند که این عمق نفوذ زیاد به یونجه قدرت تحمل بالایی در برابر تنش خشکی می‌بخشد. کمترین عمق خاك نیازمند براي نفوذ ریشه یونجه یک متر است. خاك‌هاي کم عمق بیشتر با لایه‌هاي زیرسطحی نفوذناپذیري محصور شده‌اند که به علت کاهش نفوذپذیري، تهویه و زهکشی خاك در این لایه‌ها، محصول یونجه کاهش می‌یابد.

مشکل غرقابی و سفره‌هاي آب زیرزمینی

در برخی از مناطق که سطح سفره‌هاي آب زیرزمینی بالاست، یا نفوذپذیري خاك توسط سخت لایه‌ها کاهش پیدا کرده است و یا در مسیل رودخانه‌ها قرار دارند، ممکن است در فصول پرباران سال، حالت غرقابی ایجاد شود. یونجه، به ویژه در مراحل رشد فعال به شرایط غرقابی حساس است. این حساسیت از جنبه کاهش اکسیژن در دسترس ریشه‌ها و گرههاي تثبیت‌کننده نیتروژن بوده که نتیجه آن مشکلات تنفسی و همچنین بیماري‌هاي گوناگون ریشه و طوقه توسعه می‌یابد. در صورتی‌که ایجاد حالت غرقابی هم زمان با افزایش دماي هوا باشد، احتمال توسعه بیماري‌ها به شدت افزایش خواهد یافت. پیش از انتخاب چنین زمین‌هایی براي کاشت، بایستی بررسی لازم انجام تا اطمینان حاصل شود که می‌توان با خاكورزي عمقی میزان نفوذپذیري را افزایش داد. در صورت عدم رفع مشکل غرقابی باید از کاشت یونجه در آن مزرعه خودداري نمود. یونجه به بالا بودن سطح آب زیرزمینی و آب ماندگی حساسیت داشته و آب زیرزمینی بایستی پایین تر از 90 سانتی‌متري سطح زمین باشد. در زمان خواب زمستانه یونجه می تواند حداکثر تا 21 روز آب ماندگی را تحمل نماید ولی در فصل رشد آب ماندگی بیشتر از سه روز موجب وارد آمدن خسارت و خفگی خواهد شد.

کشت یونجه بایستی با توجه به ویژگی‌هاي خاك و نیازمندي‌هاي گیاه یونجه انجام شود. در این خصوص اراضی با بافت لوم شنی تا لوم رسی، واکنش خاك (pH) در محدوده 5/7-5/6، با عمق بیشتر از 180 سانتیمتر و داراي زهکش مناسب، با هدایت الکتریکی کمتر از 2 دسی‌زیمنس بر متر و غلظت بور کمتر 2 میلی‌گرم بر لیتر در محلول خاك براي کشت گیاه یونجه از تناسب برخوردار است. خاك‌هاي سنگین و رسی به دلیل سله‌بندي مناسب کشت گیاه یونجه نیستند.

ویژگی‌هاي شیمیائی خاك تحت کشت یونجه

حاصلخیزي

حاصلخیزي خاك انتخاب شده براي کشت یونجه تأثیر به سزایی در عملکرد و کیفیت علوفه تولیدي دارد. از سوي دیگر، جبران کمبود عناصر ضروري براي رشد یونجه با افزایش مصرف کود پیاپی، هزینه‌هاي تولید را بسیار افزایش می‌دهد.

اسیدي، قلیائی و شور بودن خاك

با این وجود، براي کشت یونجه واکنش 3/6 تا 5/7 توصیه می‌شود، چون در این محدوده فعالیت باکتريهاي تثبیت‌کننده نیتروژن، بیشتر تحریک می‌شود. زراعت یونجه در خاك با واکنش کمتر از 6 توصیه نمی‌شود. خاك‌هاي اسیدي بیشتر در نواحی پرباران ایران پراکنش یافته‌اند. چون در اثر بارش پیاپی باران، عناصر کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم شستشو داده شده و یون‌هاي هیدروژن و آلومینیوم جایگزین آن‌ها خواهند شد. با افزایش غلظت یون هیدروژن، واکنش خاك کاهش یافته و خاك اسیدي می‌شود. غلظت زیاد یون هیدروژن و همچنین یون ‌هاي آلومینیوم و منگنز بر رشد گیاه و باکتري‌هاي تثبیت‌کننده نیتروژن تأثیر می‌گذارند. بهترین راه براي اصلاح چنین خاك‌هایی، این است که آهک را با خاك مزرعه مخلوط کنند.

کشت یونجه در خاك‌هاي با واکنش‌هاي بیشتر از هشت نیز به علت قلیائی بودن این خاك‌ها مشکل ساز خواهد بود. یونجه به شوري خاك به نسبت حساس است. هرچند تولید یونجه در خاك‌هاي شور امکان پذیر است، ولی سطوح زیاد نمک ایجاد سمیت نموده و دسترسی به آب را کاهش می‌دهد. آستانه خسارت شوري در یونجه 2 دسی زیمنس بر متر است. در صورتیکه میزان شوري خاك از این میزان بیشتر باشد عملکرد یونجه به ازاي هر واحد افزایش هدایت الکتریکی، 7/3 درصد کاهش خواهد یافت. مقاومت یونجه به شوري در مراحل گوناگون نُمو آن متفاوت است و در مرحله جوانه‌زنی بالاترین حساسیت را نسبت به شوري دارد و رفته رفته از میزان این حساسیت کاسته می‌شود.. در کل، اگر EC خاك بیشتر از پنج دسی‌زیمنس بر متر باشد باید از کاشت یونجه خودداري کرد. براي کاشت یونجه در چنین خاك‌هایی باید نسبت به اصلاح آن‌ها اقدام کرد.

 

آب آبياري

در انتخاب محل مناسب براي كشت يونجه بايد از وجود منبع آب كافي و با كيفيت اطمينان حاصل كرد، چون در صورت كمبود آب، ديگر مديريت‌هاي زراعي نيز موثر واقع نخواهد شد. هر دو مشخصه كيفيت و كميت آب در تعيين محل مناسب براي كاشت موثر هستند:

كميت آب

يونجه نسبت به ديگر گياهان زارعي، نياز آبي به نسبت بالايي دارد. يونجه براي توليد 560-830 ليتر آب مصرف مي‌كند. منبع آب بايستي بتواند براي هر هكتار يونجه دست كم 80-100 لیتر آب در دقيقه فراهم كند. البته ميزان دقيق نياز آبي بنا بر شرايط آب و هوايي و اقليمي، نوع سامانه آبياري و غيره متفاوت است. براي تامين اين ميزان نياز آبي به منبع آب كافي و ثابت نياز است، وگرنه عملكرد محدود خواهد شد.

كيفيت آب

كيفيت پايين آب نيز يك مسئله مهم در انتخاب محل براي كشت يونجه است. آب چاه ممكن است داراي ميزان بالايي نمك باشد. سميت سديم يا بيكربنات نيز مي‌تواند موجب ايجاد اختلال در نفوذ آب شود. سميت سلنيوم يا موليبدن نيز مي‌تواند موجب كاهش كيفيت علوفه توليدي شود. سميت عناصري مانند سديم، كلر و غيره بيشتر در سامانه‌هاي آبياري باراني چالش آفرين است، چون اين عناصر به طور عمده از طريق برگ جذب شده و باعث بروز آسيب و زيان در يونجه مي‌شوند.

 

تناوب زراعي كشتزار

بررسي پيشينه محل مورد انتخاب براي كاشت يونجه از موارد بسيار ضروري است. پيشينه زراعت در كشت‌زار انتخاب شده از چندين جهت مهم است:

الف– از زراعت پشت سرهم يونجه خودداري كنيد

يونجه گياهي خود مسموم است. به اين معنا كه يونجه تركيبات دگرآسيبی (آللوپاتيكي) از خود ترشح مي‌كند كه در صورت كاشت دوباره يونجه در آن يونجه‌زار جوانه‌زني، رشد و عملكرد آن را با آسيب جدي روبه‌رو خواهد كرد. عمر و تراكم يونجه‌زار به طور چشمگيري بر ميزان خود مسمومي تاثيرگذار است. تأثير تركيبات دگرآسيبي يونجه بر ديگر گياهان زراعي تاكنون به درستي مشخص نشده است. عمده تركيبات دگرآسيبي يونجه شامل اتيلن و مديكارپين مي‌باشد. چگونگي تأثيرگذاري تركيبات مسموم‌كننده بر رشد گياهچه‌هاي جوان يونجه از طريق ايجاد آماس در نوك ريشه اصلي و همچنين كاهش شمار ريشك‌هاي موئين است. با آسيب ديدن ريشه‌ها، جذب آب و عناصر غذايي دچار اختلال شده و رشد گياهچه‌ها متوقف خواهد شد. توصيه مي‌شود كه مزرعه كشت‌زار دست‌كم پس از يك فصل كاشت غلات مورد كشت دوباره قرار گيرد.

ب– پيشينه استفاده از علف‌كش‌ها و آفت‌كش‌ها مورد بررسي قرار گيرد

بايستي پيشينه و زمان مصرف علف‌كش‌ها در محصول زراعي پيشين بررسي شود. بقاياي علف‌كش‌هاي پهن‌برگ باعث ايجاد آسيب در استقرار يونجه مي‌شود. در برخي موارد ديده مي‌شود كه يونجه‌زار به طور موفقيت آميزي استقرار مي‌يابد، ولي با افزايش رشد و دراز شدن ريشه و رسيدن آن به لايه‌اي از خاك كه بقاياي علف‌كش‌هاي مصرف شده در محصول پيشين در آنجا تجمع يافته‌اند، باعث بروز آسيب و زيان جدي در يونجه‌زار مي‌شود. افزون براين، نوع آفت‌كش‌هاي مورد استفاده نيز داراي اهميت زيادي است. برخي از آفت‌كش‌ها مي‌توانند باعث بروز آسيب در باكتري‌هاي ريزوبيوم شده و عمل تثبيت نيتروژن را متوقف سازند.

ج– پيشينه آلودگي گياه زراعي پيشين به آفات و بيماريها بررسي شود

يونجه داراي شمار چندي بيماري و آفت مشترك با ديگر گياهان زراعي مي‌باشد. در صورت آلودگي گياه زراعي به بيماري مشترك با يونجه، احتمال آلوده شدن يونجه نيز به شدت افزايش مي‌يابد. در صورت ديدن موارد مشترك، بايستي نشانه‌ها به دقت بررسي شده و در صورت امكان، مبارزه و پيشگيري‌هاي ممكن اعمال شود. در صورت حاد بودن آلودگي بايستي از كاشت يونجه تا حذف كامل عامل بيماري در محل انتخابي خودداري كرد.

روش‌هاي كشت يونجه

به طوركلي كاشت يونجه به دو روش كشت مسطح و جوي پشته‌اي انجام مي‌شود

الف) كشت مسطح

كشت مسطح يك روش سريع است و يكنواختي توزيع بذر در آن نسبت به روش جوي پشته‌اي بيشتر است. عمده‌ترين ايراد اين روش، باقي ماندن شماري از بذرها در سطح خاك و پوشش ناكامل آنها در سطح خاك است. ميزان بذرهاي باقيمانده در سطح خاك، هنگامي عمل كاشت به صورت دستي انجام مي‌شود بسيار بيشتر از كشت مكانيزه است؛ چون در حالت دستپاش، بذرها به صورت دستي در سطح يونجه‌زار پخش شده و پس از آن با استفاده از شن‌كش با خاك مخلوط مي‌شوند. در كاشت دستپاش كنترل عمق، تراكم و يكنواختي كاشت بسيار دشوار است و ميزان بذر مصرفي به شدت بيشتر از حالت كاشت مكانيزه است. در صورتي كه به هر دليلي امكان كاشت مكانيزه وجود ندارد، توصيه مي‌شود كه مقداري ماسه خشك با الك چهار ميلي‌متري و پس از آن با الك دو ميلي‌متري سرند شده و دانه‌هاي ماسه باقيمانده در سطح الك دوم به نسبت دو برابر با بذر يونجه مخلوط شده و سپس اقدام به كاشت شود. اين امر ميزان بذر را كاهش داده و باعث ايجاد تراكم يكنواخت‌تر در سطح يونجه‌زار مي‌شود.

 چند نوع ماشين كاشت در روش كشت يونجه به صورت مسطح مورد استفاده قرار مي‌گيرد:

• غلتك زراعي

يكي از ادوات كشت يونجه به صورت مسطح غلتك زراعي است كه به عنوان رديف‌كار گياهان علوفه‌اي استفاده مي‌شود. اين كارنده عمل كاشت يونجه را با دقت خوب و به طور مناسب انجام مي‌دهد . در اين كارنده‌ها، بذر در بين دو غلتك شياردار رها مي‌شود. غلتك جلويي كلوخه‌هاي باقي مانده در سطح خاك را شكسته و بستر بذر را نرم و صاف مي‌كند. غلتك دوم پشته‌هاي كوچكي را كه توسط غلتك جلويي ايجاد شده را رو به دو طرف جدا كرده و بدين ترتيب روي بذرها را با خاك پوشانيده و با فشاري كه به سطح خاك مي‌آورد، رديف‌هاي كاشت را متراكم ساخته و باعث تماس بيشتر بذر با خاك مي‌شود.

• خطي‌كار غلات دانه ريز

خطي‌كار غلات دانه‌ريز به طور عموم براي كاشت مسطح يونجه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين دستگاه بذرها از سوراخ انتهاي مخزن به يك چرخ‌دنده منتقل شده و پس از تقسيم توسط لوله‌هاي تعبيه شده در قسمتي جلوي ديسك شيار ساز ريزش مي‌كنند انواع مختلف خطي‌كارها از روش‌هاي گوناگون براي پوشاندن روي بذرها با خاك استفاده مي‌كنند كه از اين روش‌ها مي‌توان به تعبيه چنگك يا زنجير در انتهاي ديسك پاشنه‌ساز اشاره كرد. يكي از عيب‌هاي عمده استفاده از خطي‌كار غلات دانه ريز در كاشت يونجه، تنظيم نبودن دقيق عمق كاشت بذرها است. اين عيب هنگامي حادتر مي‌شود كه آبياري يا بارش باران پشته‌ها را شسته و بر عمق شيارها افزوده شود.

ب– كشت جوي پشته‌اي

كشت جوي‌پشته‌اي روشي ديگر براي كاشت يونجه است كه به طو ر عموم در اراضي با خاك‌هاي سنگين و با زهكشي ضعيف انجام مي‌گيرد و براي كاشت در اراضي با زهكشي مناسب توصيه نمي‌شود. چون هزينه و مدت زمان لازم براي آماده‌سازي بستر بذر و كاشت در اين روش نسبت به كشت مسطح بيشتر است. كشت جوي‌پشته‌اي زمان لازم براي آبياري را نسبت به آبياري غرقابي كاهش مي‌دهد. از سوي ديگر، كشت جوي‌پشت‌هاي زهكشي را از طريق كاهش بستر بذر بهبود بخشيده و از ايجاد حالت ماندابي جلوگيري مي‌كند. عمده‌ترين عيب اين روش وجود فضاي جوي‌هاي كشت نشده است كه امكان رشد بيشتر علف‌هاي‌هرز را فراهم ساخته و مديريت آنها را دشوار مي‌كند. براي كاهش اين فضا مي‌توان عمل كاشت را در دو طرف پشته‌ها انجام داد. پهناي پشته‌ها در زراعت يونجه به طور عموم پهن‌تر از ديگر گياهان زراعي در نظر گرفته مي‌شود. بسته به شرايط خاك و آب مزرعه پشته‌ها از 1 تا 1/5 متر با جوی 50 سانتی‌متر و عمق 10 تا 15 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شوند. اگر پشته‌ها خيلي پهن باشند، آب تا وسط پشته‌ها نفوذ نخواهد كرد و سرعت آبياري هم بسيار كاهش خواهد يافت و براي جلوگيري از رويارويي بوته‌هاي وسط پشته‌ها با خشكي، مجبور به افزايش پهنا و عمق جوي‌ها خواهيم شد. چون در خاك‌هاي سنگين زهكشي به طور معمول كمتر است، براي اينكه آب به همه‌ي قسمت‌هاي پشته نفوذ كند عمق جوي‌ها را بيشتر در نظر مي‌گيرند. يكي ديگر از سودمندي‌هاي كشت جوي‌پشته‌اي فراهم كردن امكان زراعت يونجه در اراضي به نسبت شور است. در شرايط خاك‌هاي شور بايستي عمل كاشت را در دوطرف پشته‌ها انجام داد و وسط پشته‌ها را خالي گذاشت. بايستي دقت كرد كه در هنگام آماده‌سازي، پشته‌ها به صورت قوس كامل نبوده و داراي برجستگي در وسط پشته باشند. با هر بار آبياري، نمك و املاح مازاد در آب حل شده و با نفوذ آب به پشته‌ها در محل برجستگي پشته‌ها تجمع خواهند يافت. به اين دليل همواره از غلظت نمك در هنگام پشته‌ها كاسته خواهد شد و گياه يونجه از آسيب‌هاي تنش شوري تا حد زيادي درامان خواهد ماند. نكته مهم ديگر در كشت يونجه در خاك‌هاي شور حجم آب مورد نياز براي آبياري است. در چنين شرايطي آبياري بايستي به صورت سنگين انجا م شود تا آب همه‌ي پشته‌ها را به طور كامل مرطوب كند و شرايط مناسب براي انتقال نمك‌هاي محلول در آب فراهم شود.

كشت دست‌پاش يونجه در روش جوي‌پشته‌اي در اراضي بزرگ در عمل امكان پذير نيست و تنها در اراضي كوچك مي‌توان اقدام به كشت دستي كرد. براي كشت مكانيزه جوي پشته‌اي نيز به طور عموم از ماشين خطي‌كار غلات دانه ريز استفاده مي‌شود. يكي از عيب‌هاي اين ماشين در كشت جوي‌پشته‌اي دقت كم آن در برقراري عمق يكنواخت بذرها مي‌باشد.

سيستم‌هاي كشت يونجه

كشت یونجه به صورت خالص

در اين نظام، يونجه به تنهايي و بدون گياه همراه مورد كشت قرار مي‌گيرد. علوفه توليدشده از كشت خالص يونجه به طورعموم بالاترين ميزان پروتئين و ميزان عملكرد را نسبت به كشت با گياه همراه داراست. هر چند مجموع عملكرد يونجه و گياه همراه از عملكرد يونجه در كشت خالص بيشتر خواهد بود. كشت خالص يونجه در اراضي حاصلخيز و شرايط زراعي مناسب، بهترين گزينه است. در صورتي كه هدف فرآوري يونجه باشد كشت خالص در اين صورت بسيار مناسب مي‌باشد، ولي در صورتي كه علوفه توليدي به صورت تازه‌خوري به مصرف دام تخصيص يابد كاشت مخلوط غلات دانه‌ريز با يونجه از نظر خوشخوراكي بسيار مطلوب‌تر خواهد بود.

كشت یونجه با گياه همراه

استفاده از گياه همراه در شرايط خاص و در صورت نياز انجام مي‌گيرد، چون عملكرد يونجه (در شرايط مساعد) در كشت خالص بيشتر از كشت با گياه همراه مي‌باشد. از گياه همراه تنها در كشت‌هاي بهاره يونجه استفاده مي‌شود. متداول‌ترين گياهان همراه براي كشت با يونجه غلات دانه ريز مانند گندم، جو و يولاف هستند. غلات دانه‌ريز سرعت استقرار بيشتري نسبت به يونجه دارند و با پوشاندن فضاهاي باز بين رديف‌هاي يونجه، باعث كاهش سرعت باد در بين گياهچه‌هاي يونجه و آسيب‌هاي احتمالي به آنها مي‌شود. از سوي ديگر، وجود گياه همراه در بين رديف‌هاي كاشت يونجه، از رشد علف‌هاي هرز به طور چشمگيري كاسته و حجم مديريت‌هاي لازم براي كنترل آنها را كاهش خواهد داد. در اراضي با خاك‌هاي سبك و در معرض فرسايش، استفاده از گياه همراه با كاهش ميزان شستشوي خاك سطحي توسط آب آبياري و انتقال آن توسط جريان باد، نقش موثري در پيشگيري از فرسايش اراضي خواهد داشت. همچنين استفاده از گياه همراه يونجه را در برابر خطر سرمازدگي تا حدود بسيار زيادي محافظت كرده و مدت زمان تحمل به تنش سرمايي را بالا مي‌برد. در كشت گياه همراه بايد به چند نكته توجه داشت. ميزان تراكم كاشت غلات دانه‌ريز در شرايط گياه همراه، بيشينه تراكم آن بايد 75% كشت خالص باشد تا از بروز رقابت با يونجه جلوگيري شود. در صورتي كه گياه همراه باعث ايجاد رقابت با يونجه شود عملکرد یونجه  20-35 درصد كاهش خواهد يافت. بذرهاي گياه همراه بايد در عمق بيشتري نسبت به بذرهاي يونجه و در عمق حدود 5 سانتي‌متري خاك كشت شوند. كود سرك نيتروژنه براي تغذيه گياه همراه استفاده نشود، چون ميزان نيتروژن تثبيت شده توسط يونجه براي تغذيه گياه همراه نيز كافي است. برداشت زود هنگام گياه همراه و يا حذف آن با استفاده از علف‌كش در بهبود استقرار يونجه‌زار بسيار سودمند خواهد بود و به يونجه اجازه مي‌دهد تا هرچه بهتر كربوهيدرات‌ها را براي رشد دوباره در ريشه خود ذخيره كند. استفاده از گياه همراه داراي چندين دشواری نيز مي‌باشد كه از جمله آنها مي‌توان به دشوار بودن انجام عمليات مبارزه با آفات و بيماري‌ها و بروز مسموميت نيتروژن براي گياه همراه اشاره كرد. در صورتي كه هدف از كاشت گياه همراه برداشت براي علوفه باشد، مناسب‌ترين رقم ديررس‌ترين آنهاست، تا هنگامي‌كه يونجه به چين نخست خود مي‌رسد هنوز سبز و علفي باشد. ولي در صور تي كه هدف توليد دانه باشد، مناسب‌ترين رقم كم ارتفاع‌ترين، زودرس‌ترين و خشبي‌ترين آنهاست. بررسي‌هاي چندي نشان داده‌اند كه استفاده از جو و چاودار يكساله به عنوان گياه همراه، كيفيت علوفه و ميزان عملكرد يونجه را در چين نخست به طور چشمگيري افزايش داده است. بايستي توجه داشت كه پس از برداشت گياه همراه، شرايط براي هجوم علف‌هاي هرز بسيار فراهم خواهد بود و از اين لحاظ، اعمال كنترل بهنگام علف‌هاي‌هرز ضروري خواهد بود.

عمق كاشت

عمق كاشت در استقرار سطح سبز يونجه داراي اهميت بالايي است. از آنجائيكه بذرهاي گياه يونجه بسيار كوچك بوده و ذخائر بذر براي رساندن لپه‌ها به سطح خاك (در خاك‌هاي عميق) كافي نيست، لذا نمي‌توانند در عمق خاك جوانه بزنند. همچنين عمق كاشت بايستي به‌گونه‌اي شود كه بذر توسط خاك پوشانده شده و رطوبت لازم براي جوانه‌زني آن تأمين شود. همچون ديگر مديريت‌ها، تعيين عمق كاشت نيز متأثر از نوع و بافت خاك خواهد بود. به طور كلي، بر پايه تحقيقات انجام شده مطلوب‌ترين عمق كاشت براي يونجه در حدود 1/5 تا 2/5 سانتي‌متر مي‌باشد. بذر يونجه در خاك‌هاي ماسه‌ا‌ي بهتر از خاك‌هاي لومي و آن هم بهتر از خاك‌هاي رسي جوانه مي‌زند. از اين رو در خاك‌هاي سنگين بذر را از عمق 0/7 تا 2/3 سانتی‌متری مي‌توان كشت كرد، ولي در خاك‌هاي رسي عمق كاشت بذر نبايد از 2 سانتي‌متر بيشتر باشد. عمق كاشت به شرايط رطوبتي خاك نيز بستگي دارد. اگر رطوبت خاك براي جوانه‌زني بذور يونجه كافي باشد، عمق كاشت را كمتر در نظر گرفته، ولي در خاك‌هاي خشك بذرها عميق‌تر كشت مي‌شوند. يك نكته كليدي در تعيين عمق كاشت براي همه‌ي رقم‌هاي يونجه اين است كه عمق كاشت يونجه نبايد بيشتر از 10 برابر قطر بذر باشد.