کشت هیدروپونیک گل رز

باغهای هیدروپونیک ایده جدیدی نیستند و از هزاران سال قبل وجود دارند. بابلی‌ها، آزتک‌ها و چینی‌ها چند فرهنگ تاریخی هستند که از نوعی باغبانی هیدروپونیک استفاده می‌کردند.

 از زمان جنگ جهانی دوم، دانشمندان و باغداران در حال آزمایش سیستم های هیدروپونیک در مناطقی هستند که زمین یا خاک کافی برای کشاورزی سنتی وجود ندارد.

در کشت‌های هیدروپونیک گیاهان با کیفیت بالا تولید می‌شوند، آثار آفات و بیماریها را در تولید محصولات کاهش می‌دهند و رشد سریعتر را در اکثر گیاهان بوجود می‌آورند.

گل رز نیز از این قاعده مستثنی نبوده است و  بسیاری از تولید کنندگان گل رز از سیستم های هیدروپونیک استفاده می‌کنند. توصیه می‌شود قبل از شروع به کار، تحقیقات گسترده ای در زمینه رشد گلهای هیدروپونیک انجام دهید.

از جمله موارد مهم که بایستی اطلاعات کامل در آنها بدست آورید شامل بهترین محلول های غذایی و کودها، انواع بسترهای کشت، شرایط محیط رشد، طول دوره رشد که گل رز از یک مرحله به مرحله دیگر توسعه می‌یابد؛ می‌باشد.

بیشتر تولید کنندگان از سیستم‌های هیدروپونیک به منظور صرفه جویی در مصرف آب و افزایش استفاده بهتر از عناصر غذایی استفاده می‌کنند.

بهترین گلخانه ها برای پرورش گل رز

برای رشد گل رز، بسته به منطقه، از گلخانه‌های با تکنولوژی بالا اغلب با گرمایش، رطوبت و کنترل دما استفاده می‌شود. گل رز اغلب در بسترهای بی اثر، معمولاً در پرلیت با سیستم‌های هیدروپونیک رشد می‌کند.

در کشورهای شمال اروپا از نور مصنوعی و کودهای کربنی برای تولید استفاده می‌کنند.

استفاده از این نوع گلخانه در افزایش تولید همراه با استفاده از این فناوری‌ها موجه است و مشکلات ناشی از شرایط نامساعد آب و هوایی را برای دوره‌های کشت همزمان به حداقل می‌رساند.

برای تاسیس گلخانه می‌توان از زمین با متراژی با ۵۰۰۰ متر در دو واحد و یا یک واحد تاسیس کرد. نکته مهم در این است که فضای گلخانه هر چه بزرگ‌تر باشد، راندمان فتوسنتز افزایش می‌یابد و گلهایی با کیفیت بالا سر از خاک بیرون می‌آورند.

پوشش‌های گلخانه‌ای شامل اقسام گوناگونی مثل UV، پلی کربنات، سکوریتی و … هستند. از نظرمیزان مقاومت و مستحکم بودن پلی کربنات مناسب‌تر است اما از آن‌جایی راه اندازی گلخانه کار هزینه‌بری می‌باشد، بهتر است پوشش UV را به کار ببرید.

ارتفاع گلخانه باید مطلوب و نسبتا زیاد باشد (بیش از۵/۴ متر) یعنی به عبارت دیگر حداقل ۲متر ارتفاع در بالای گیاه وجود داشته باشد. البته به عنوان اصل کلی گلخانه باید حداکثر جذب نور را داشته باشد.

گلخانه های بلندتر ، پهن‌تر و قوی‌تر بهتراند. برخلاف گلخانه های ایران که عمدتاً پلاستیکی است در هلند پوشش گلخانه ها عمدتا شیشه بوده ودر سالهای اخیر از پوشش های اکریلیک نیزاستفاده می شود.

که عیب شیشه آن است که UV-b عبور نموده و باعث سیاهی گلبرگهای ارقام قرمز می شود. گلخانه های مولتی اسپان ازگلخانه های ونلو به دلیل ثبات بیشتر شرایط وحجم بیشتر هوا مطلوبترند. همچنین نورگیری آنهابیشتر و هزینه احداث آنها سبکتر است.

لازم به ذکر است که شیشه های مورداستفاده در هلند در قطعات 112/2 در 150 استفاده می شود در حالی که عرض شیشه در گلخانه های ایرانی کمتر و مقدار قاب بیشتر شده و نور گیری را کاهش می دهد.

شیب سقف به زاویه تابش و کثیف شدن سقف بستگی دارد که از ۲۷ درجه در ونلو به ۲۴-۲۲ درجه در واید اسپان کاهش یافته است.

نکات کلیدی در کشت هیدروپونیک گل رز باید در نظر گرفت؟

1. انتخاب رقم مناسب، تعدادی از ارقام مختلف وجود دارد که در سیستم های هیدروپونیک خوب عمل می کنند: رزهای بالارونده (نیاز به نصب سیستم نرده ای) ، رزهای درختچه ای و رزهای مدرن (رزهای ترکیبی چای یا رزهای ساقه بلند).
2. انتخاب مکان مناسب جهت راه‌اندازی سیستم که می‌تواند شامل یک ایوان، زیرزمین یا گلخانه باشد. مکانی که نور مستقیم خورشید را دریافت می‌کند مطلوب است.
3. حفظ درجه حرارت مطلوب، درجه حرارت بالا و شدت نور زیاد در فصل تابستان باعث عدم تعادل جذب آب و عناصر معدنی در گلهای رز هیدروپونیک می شود.
4. علاوه بر این، جذب متفاوت عناصر مختلف باعث ایجاد pH ناپایدار در ناحیه ریشه می‌شود.
5. عرض کشت 60-90 سانتیمتر
6. برنامه ریزی سیستم آبیاری مطلوب (قطره ای)
7. اندازه گیری میزان املاح آب و بستر
8. تنظیم pH محیط
9. تعیین نیاز غذایی و آنالیز صحیح کودهای مصرفی
10. مدیریت زهکش بسترهای کشت
11. فاصله بین گل رز و عادت رشدبستگی به ترجیح تولیدکنندگان و فاصله قطره چکان‌ها دارد.

انواع سیستم‌های کشت که در کشت هیدروپونیک گل رز استفاده می شوند؟

سیستمهای هیدروپونیک باز یا سیستمهای کشت کیسه

پرکاربردترین سیستم‌های هیدروپونیک که از آنها برای تولید محصولاتی مانند گوجه فرنگی، فلفل، خربزه، گل رز و غیره استفاده می‌شود. هر گونه محصول که بتوان آن را هرس کرد یا حداقل 1 متر رشد کند برای کشت کیسه مناسب است.

نصب و مدیریت این سیستم‌ها نسبتاً ارزان است، اما هزینه نگهداری و مدیریت بالاتری نسبت به سیستم‌های هیدروپونیک بسته دارند.

 مشکل مهم و عمده این است که محلول غذایی در این سیستم دوباره در گردش نیست. در اروپا این سیستم‌ها ممنوع می‌باشند و اکثر سیستم‌های باز به سیستم‌های بسته تبدیل می‌شوند.

 بدیهی است که پسماندهای قابل توجهی از نظر پساب به‌وجود می‌آید اما با مدیریت دقیق زمان بندی سیستم آبیاری، می‌توان این میزان را به حداقل رساند.
ویژگی های سیستم های هیدروپونیک باز عبارتند از:

• هر گیاه در یک کیسه جداگانه قرار دارد.
• هر گیاه آب و مواد غذایی خود را دریافت می‌کند.
  هر دور آبیاری دارای یک تعادل مطلوب از میزان عناصر غذایی می‌باشد.
• آب دوباره به گردش در نمی‌آید.
• خطر انتشار بیماری در سراسر سیستم، از طریق آب آبیاری، بسیار کم است.
• اندازه کیسه ها حداقل 10 لیتر است و سوراخ هایی در کناره‌ها یا پایین آن وجود دارد.
• رایج ترین محیط رشد مورد استفاده خاک اره، تراش چوب، ماسه یا ترکیب این سه است.

کیسه ها دارای سوراخ هایی در قسمت کناری یا زیر آن هستند. برخی ترجیح می‌دهند سوراخ هایی در کنار و برخی دیگر در زیر آن وجود داشته باشد.

هر دو سیستم مزایا و معایب خود را دارند. به طور کلی فرض بر این است که اگر سوراخ ها در کنار کیسه قرار بگیرند، حجم کمی از آب که می تواند به عنوان مخزن در دوره هایی که آب محدود است یا زمانی که نیازهای آب بیش از کاربرد است عمل می کند.

مشکل این است که مخزن اکسیژن را به سرعت از دست می دهد که برای توسعه ریشه بی فایده می شود. وجود سوراخ در قسمت زیرین کیسه حداقل 30 میلی متر را برای رشد بیشتر ریشه امکان پذیر می کند.

اگرچه عملکرد به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار نمی گیرد. مهم است که قطعه انتهای قطره چکان را در نزدیک ساقه نهال کوچک قرار دهید تا حداقل مرگ و میر گیاهان تضمین شود.

قرار دادن قطعه انتهایی تا دور ، از رسیدن آب به ریشه نهال جلوگیری می کند. با رشد گیاه ، قطعه نهایی را می توان بیشتر از ساقه دور کرد. قطعه پایانی هرگز نباید ساقه را به طور مداوم خیس کند زیرا رطوبت می تواند خطر ایجاد بوتریتیس را در ساقه افزایش دهد.

2. سیستم هیدروپونیک بسته
در اروپا سیستمهای هیدروپونیک باز با استفاده از Rockwool به عنوان محیط رشد به سیستمهای بسته، مانند تکنیک (NFT) که توسط دکتر آلن کوپر در 1961 توسعه یافته است.

و تکنیک (GFT) که در آفریقای جنوبی استفاده می‌شد. در هلند قانونی اعمال شده است که همه سیستم‌های نصب شده بعد از سال 2001 باید از نوع بسته باشد و هیچ فاضلابی اجازه دسترسی به آب‌های زیرزمینی یا سطحی را ندارد.

دلیل این تغییر، آسیب شدید سیستم‌های باز به محیط زیست و تلفات ناشی از عدم گردش مجدد آب پساب است.

این واقعیت که نصب و راه اندازی سیستم‌های هیدروپونیک بسته گران است، کاملا صحیح می‌باشد و این سیستم‌ها نه تنها گران هستند، بلکه مدیریت آنها نیز دشوار می‌باشد.

کوچکترین انحرافات منجر به ضررهای جدی در رشد و کیفیت گیاه می‌شود. تلفات این ضررها در طول عمر سیستم و مبالغ آن می‌تواند بسیار قابل توجه باشد.

به همین دلیل توصیه می‌شود با مشاوره صحیح از یک شرکت حرفه ای کار خود را آغاز کنید. پیشرفت تکنولوژی و تحقیقات، فناوری‌های جدیدی جهت کنترل بیماری در این سیستم معرفی نموده است.

این فناوری ها مانند اشعه ماوراء بنفش و تیمار ازن گرفته تا پیشرفت‌های شیمیایی را شامل می‌شود.
اجزای اساسی سیستم جریان شن (GF) شامل موارد زیر است:
• یک مخزن مواد غذایی
• یک یا دو مخزن آبگیر
• آبگیرهای پلاستیکی (کانال ها نیز نامیده می شوند).
• لوله های فاضلاب که از آبگیرها به مخازن آبریز می روند.
• لوله های مواد غذایی از مخزن مواد غذایی به بالای آبریزها جریان دارد
تعداد و طول مخزن‌ها و آبگیرها همگی به فضای موجود برای سیستم هیدروپونیک و همچنین اندازه مزرعه بستگی دارد. نقطه ضعف این است که فقط یک تا دو محصول را می توان کشت کرد که باید از نظر تغذیه یکسان باشند.

NFT یکی از چندین سیستم کشت هیدروپونیک است. و رایج ترین سیستم رشد هیدروپونیک مورد استفاده در تولید گل رز می‌باشد. معمولاً دارای سینی‌های کوچک و روکش پلاستیکی جهت حفظ رطوبت هستند که در آن گلهای رز رشد می‌کند و همچنین یک پمپ مواد مغذی آب.

کشت گل رز در کارتن پلاست

در این نوع کشت گل رز، از کارتن های پلاستیکی بلندی که کارتن پلاست می نامند استفاده می شود که در راستای طولی لاین ها قرار می گیرد.

عرض این بسترها برای گل رز 50 تا 60 سانتی متر، عمق آن 30 سانتی متر، ارتفاع این بستر ها از زمین 80 سانتی متر و در ازای آن می تواند به بلندی لاین ها یا تکه های 6 یا 8 متری باشد.

کشت گل رز در Grow bag

گرو بگ های گل رز کیسه هایی حاوی ترکیبی از کوکوپیت و پرلیت هستند که در آنها کیسه در فواصل مشخصی سوراخ گشته است.
گرو بگ ها به طول 1 تا 2 متر، عمق 5.7 تا 10 سانتی متر و نیز عرض 15 تا 20 سانتی متر در بازار موجود هستند.
برخی تولید کنندگان برای تسهیل در چیدن گل رز و سم پاشی و نیز بهبود شرایط بهداشتی، گروبگ ها را روی سکوها یا ناودانی ها به ارتفاع 50 تا 80 سانتی متر قرار می دهند.

آماده سازی بستر کشت رز

 بستر کشت: معمولا پشم سنگ و پرلیت و کوکوپیت بسترهایی هستند که استفاده از آن ها رایج تر است. برای تهیه بستری خوب برای کشت گل‌های رز گلخانه‌ای باید موارد زیر را در نظر گرفت:
• بستر حاوی 35 درصد کوکوپیت و 65درصد پرلیت با بهره مندی از زهکشی خوب باشد.
• فاصله بین کشت‌ها 15 تا ۲۰ سانتی‌متر بوده و راهرو‌ها فاصله‌ای بین 90 تا 100 سانتی متر داشته باشند.
• عرض بستر 40 سانتیمر و عمق آن بین 30۳۰ تا 35 متر در نظر گرفته شود.
• سکو‌های بستر کشت باید از سطح زمین تا قسمت لبه بستر ارتفاعی بین 80 تا 90 سانتی متر دارا باشند و طول هر یک از آن‌ها 40 سانتی متری باشد.

ec مناسب بستر کشت گل رز

مقدار EC در سیستم‌های هیدروپونیک بسته 0/7 است. مقدار مناسب آن اغلب کمتر از 1/8 در نظر گرفته می‌شود.

pH مناسب بستر کشت گل رز

 pH باید بین 5.5 تا 7 باشد و برای رشد بهتر ریشه و نفوذ بهتر در ریشه ها، بستر باید بسیار متخلخل و دارای زهکشی مناسب باشد.

در متر مربع گل رز چه تعداد بوته گل لازم است؟

تراکم بوته برای رز هلندی 8-10 گیاه در متر مربع است. اما تراکم گیاه بستگی به رقم کشت شده دارد. فاصله بین گیاه تا گیاه 18 سانتی متر و ردیف – ردیف 30 سانتی متر است.

در یک گلخانه سه هزار متری تعداد بوته 24000 بوته خواهد بود. پس از 3 تا 5 ماه از کشت گیاهچه پیوندی به بهره برداری می رسد.

در شرایط متوسط میزان تولید در هر بوته در طول سال 16 بوته ودر شرایط خوب 25 و در شرایط عالی تا 30 شاخه خواهد بود و ممکن است بسته به رقم انتخابی این میزان تغییر کند.

نور

نور مورد نیاز  60000-40000 LUX است. گلهای رز، روزانه حداقل به شش ساعت آفتاب مستقیم نیاز دارند. گیاهان را طوری بچینید که روی هم سایه نزنند. سطح نور بالاتر سبب تولید بیشتر می‌شود.

در ماه های تابستان، زمانی که شدت نور زیاد و روزها بیشتر است، تولید گل بیشتر از ماه های زمستان است. در کشورهای عرض شمالی و تولید در زمستان،گل رز به مدت 16 ساعت با نور مصنوعی را از نظر کمی و کیفی بهبود می‌بخشند.

نور کم باعث ظاهر شدن میله های کور و جوانه‌های پایه کمتری می‌شود که تولید گل کمتری دارند. علاوه بر این در این شرایط گلها رنگ روشن کمتری دارند و پوشش گیاهی مشکل است.

درجه حرارت

حداقل دمای رویشی، 15 درجه سانتی گراد و حداکثر 28 درجه سانتی گراد و دمای تولیدی، بیش از 17تا 25 درجه سانتیگراد. دمای مطلوب شب 17-16 درجه می‌باشد و اختلاف دمای شب، روز بایستی در محدوده 8-5 باشد.

دمای بالای 40 درجه سانتیگراد کشنده است و دمای بالای 30 درجه سانتیگراد گلهای کوچکی با گلبرگهای کم و رنگ پریده تولید می‌کند. دمای پایین سبب تولید گلبرگهای بیشتر با اختلالی به نام سر گاو می‌شود که ناهنجاری گل است.

دمای زیر 18- درجه سانتیگراد کشنده است و توقف رویشی در 1-ºC رخ می دهد. جوانه های گل در 14 درجه تشکیل می‌شوند.

رطوبت

رطوبت مطلوب 75-65٪ است. پس از کاشت، به مدت 4-6 هفته برای جلوگیری از خشک شدن گیاه رطوبت 80٪ حفظ شد. در رطوبت نسبی بالا، رشد قارچ را افزایش می‌دهد.

آبیاری

میزان آبیاری باید به نحوی باشد که خاک را مرطوب نگه دارد. مقدار آب مورد نیاز بستگی به آب و هوا دارد. روزهای آفتابی‌تر و گرمتر خاک را بیشتر از روزهای مه آلود و مرطوب خشک می‌کند.

هرگز اجازه ندهید که آب ساقه ها یا برگها را لمس کند. پس از کاشت، به مدت چهار هفته گیاهان را با سیستم ریزپاشش آبیاری کنید تا به رشد یکنواخت ریشه گیاه کمک کند، پس از چهار هفته به تدریج به آبیاری قطره‌ای تغییر می‌کند.

هنگامی که رشد جدید شروع می شود، هر دو هفته یکبار . نیاز آبی گیاه گل رز هلندی می تواند تقریباً 1000 – 800 میلی لیتر برای هر بوته در روز باشد. در تابستان های گرم می توان از سیستم های آب پاش برای حفظ رطوبت مطلوب استفاده کرد.

دی اکسید

میزان نیاز دی اکسید در حدود600 ppm برآورد می‌شود.