- بلایت باکتریایی(پوسیدگی مغز گردو، باکتریوز)
عامل این بیماری باکتری Xanthomonas arboricola pv. juglandis است. که این باکتری میله ای شکل است.
علائم بیماری
- اﻳﺠﺎد ﻟﻜﻪﻫﺎي ﺳﻴﺎه ﻧﻜﺮوزه ﺑﺮ روي ﺑﺮگ، ﻣﻴﻮه و ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺳﺒﺰ اﺳﺖ و گلﻫـﺎي ﻧـﺮ و ماده را نیز آلوده می کند.
- ﺑﺎﻛﺘﺮي به رگبـﺮگ ﻫـﺎي اﺻـﻠﻲ و ﻓﺮﻋـﻲ،پاراﻧﺸﻴﻢ و دﻣﺒﺮگ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻋﻼﺋﻢ این حمله در پاراﻧﺸﻴﻢ ﺑﻪﺻﻮرت ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﻗﻬﻮه اي-ﺳﻴﺎه چنـﺪ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺎﻟﻪ زرد رنگی اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد که با پیشرفت بیماری نکروزه و قهوه ای می شوند.
- صدمه به حاشیه برگ های جوان و بدشکلی آن ها
- شاتون (گل نر) چروکیده و سیاه می شود سپس می ریزد
- درﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﺟﻮان، ﺳﺒﺰ، آﺑﺪار و ﺗﺮد، ﻟﻜﻪﻫﺎي ﺳﻴﺎه چند ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮي اﻳﺠﺎد ﻣـﻲﺷـﻮد.اﻳـﻦ ﻟﻜـﻪﻫـﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ً ﺳﻄﺤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎگاﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﺷﺎﺧﻪ ﻧﻔـﻮذ ﻛـﺮدهﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺑـﻪ ﺷـﺎﻧﻜﺮ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ.
- در ﻣﻴﻮه، ﻣﻮﺟﺐ چروﻛﻴﺪگی گل، رﻳﺰش ﻣﻴﻮه ﻧﺎرس و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻟﻜﻪﻫﺎي ﺳﻴﺎه، آﺑﺴﻮﺧﺘﻪ و ﻓﺮو رﻓﺘﻪ در پوﺳﺖ ﺳﺒز می شود
- .اﻛﺜـﺮﻣﻴـﻮهﻫـﺎي ﻧﺎرس آﻟﻮدهاي ﻛﻪ ﺑﺮ روي درﺧﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ،داراي ﻟﻜـﻪﻫـﺎي اﻧﺘﻬـﺎﻳﻲ(در ﻧﺎﺣﻴـﻪگلوگـﺎه) وگاﻫﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ در ﻫﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
- آﻟﻮدگی ﻗﺒﻞاز ﺑﺴﺘﻦ پوﺳـﺖ چـﻮﺑﻲ ﻣﻮﺟـﺐ رﻳـﺰش ﻣﻴـﻮه ﻳـا ﺳﻴﺎﻫﻲ، پوﻛﻲ و چروﻛﻴﺪگی ﻣﻐﺰ میوه ﻣﻲﺷﻮد.
شرایط مساعد بیماری
- آبیاری بارانی
- رطوبت زیاد
پیشگیری
- از زﻳﺎده روي در آﺑﻴﺎري، آﺑﻴﺎري از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎراﻧﻲ و ﺧﻴﺲ ﻛﺮدن ﻛﻠﻲ ﻳـﺎ ﺟﺰﻳـﻲ ﺗـﺎج درﺧـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮاي ﺑﺎغ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺧﻮدداري ﻛﻨﻴﺪ
- هرس درختان در فصل رویش
- بریدن و سوزاندن شاخه های آلوده
- استفاده از نهال، پایه و پیوندک سالم و دارای گواهی
- استفاده از ارقام مقاوم یا متحمل به بلایت
- استفاده از ارقام دیر گل
کنترل شیمیایی
- در ﺑـﺴﻴﺎري از ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻛـﺸﻮر، ﺣـﺪاﻗﻞ دو ﻧﻮﺑـﺖ ﻣﺤﻠﻮل پاﺷﻲ ﺑﺎ اﻛﺴﻲ ﻛﻠﺮور ﻣﺲ ﻳﺎ ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﻣﺲ توصیه می شود.
- ﻧﻮﺑﺖ اول ﻗﺒﻞ از ﺑﺎز ﺷﺪن ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻮاﻧﻪ ﻫـﺎي گل و ﺑﺮگ(3در ﻫﺰار)
- ﻧﻮﺑـﺖ دوم پـﺲ از ﺧﺎﺗﻤـﻪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ گـﻞ(2در ﻫـﺰار)
- شانکرهای پوستی باکتریایی
ﺷﺎﻧﻜﺮﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ ﮔﺮدو ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺿﻌﻴﻒ ﺷﺪن درﺧـﺖ در اﺛـﺮ ﺗﻨﺶﻫـﺎي ﻣﺤﻴﻄـﻲ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺳـﻄﺤﻲ ﺑـﻮدن ﻳـﺎ ﻓـﺸﺮدﮔﻲ ﺧـﺎك، ﺧـﺸﻜﻲ، آﺑﻴـﺎري ﺑـﻴﺶ ازﺣـد ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲﻫﺎي ﻃﻮﻗﻪ و رﻳﺸﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
شانکرهای پوستی باکتریایی گردو دو دسته هستند.1: شانکر سطحی پوست 2: شانکر عمقی پوست
1-2شانکرسطحی پوست
عامل این بیماری باکتری Brenneria nigrifluance که میله ای شکل با انتهای گرد است.
علائم بیماری
- ﺗـﺸﻜﻴل لکه ﻫﺎﻳﻲ در ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻨﻪ ﻛﻪ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺳﻴﺎه- ﻗﻬﻮه اي از آنﻫﺎ ﺧﺎرج ﻣـﻲ ﺷـﻮد(اﻳﻦ ﺗﺮاوﺷﺎت ﭘﺲ از ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﻗﻴﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮند)
- زوال، ضعف و خشکیدگی تاج درخت
- با پیشرفت بیماری خشکی درخت ابتدا در یک سمت درخت دیده می شود و درنهایت کل درخت خشک می شود
شرایط مساعد بیماری
- رطوبت زیاد
- ایجاد زخم روی درخت
- هرس در زمان نامناسب
کنترل
- تقویت درخت و آبیاری منظم
- کشت ارقام مقاوم
- استفاده از اکسی کلرو مس
2-2- شانکر عمقی پوست (شانکر آوند آبکش)
عامل این بیماری باکتری Brenneria rubrifaciens است.
علائم بیماری
- شکاف های طولی در پوست در پوست تنه و شاخه اصلی
- فاصله ی بهار تا پاییز از محل زخم و شکاف ترشحاتی صورتی تا قهوه ای رنگ خارج می شود.
- در ﻛﻨﺎر ﺷﺎﻧﻜﺮﻫﺎ، دیده شدن ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﮔﺮد و ﺗﻴﺮه اي در کنار شانکرها ﻛﻪ ﺗـﺎ چوب نفوذ کرده اند
- تنک بودن تاج، زردی برگ، خزان زود رس، خشکی شاخه
پیشگیری
کود دهی و آبیاری به موقع
استفاده از کود دامی در زمستان (40-30 تن در هکتار هر 3-2 سال یکبار)
جلوگیری از زخم شدن درخت زمان برداشت میوه
کنترل
استفاده از سموم مسی یا هیپوکلریت سدیم
- بیماری آنتراکنوز ( لکه سیاه)
عامل این بیماری قارچ Gnomonia leptostyla است.
علائم بیماری
- ایجاد لکه های متعدد فرورفته با حاشیه دندانه دار به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه بر روی برگ ها
- با پیشرفت بیماری برگ های آلوده زرد شده و می ریزند
- در زمان پیشرفت بیش از حد بیماری تاج درخت کاملا بی برگ می شود.
- ایجاد لکه های سیاه با نقاط سفید روی پوست سبز میوه
- ریزش میوه های آلوده نارس
- پوسیدگی و خشکیدگی مغز میوه های رسیده در( به خصوص در محل لکه ها)
شرایط مساعد بیماری
رطوبت زیاد (100-96 درصد )
آبیاری بیش از اندازه
کنترل و پیشگیری
- هرس، جمع آوری، سوزاندن و یا زیر خاک کردن شاخه ها و برگ های آلوده در طول پاییز و بهار
- تقویت درختان
- کاشت ارقام مقاوم
کنترل شیمیایی
- 2-3 نوبت محلول پاشی پائیزه و 2 نوبت محلول پاش بهاره با سم های زنیب، کاپتان،اکسی کلرور مس و یا بنومیل
- اوﻟﻴﻦ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺎﺷﻲ ﺑﻬﺎره ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮرم ﻳﺎ ﺑﺎز ﺷﺪن جوانه ها و اوﻟﻴﻦ ﻧﻮﺑﺖ ﭘـﺎﺋﻴﺰه ﭘﺲ از رﻳﺰش ﺑﺮگ ها و سپس با فواصل یک تا دئ هفته انجام شود.
- بیماری سرخشکیدگی سیتوسپورایی (فیتیله نارنجی)
عامل این بیماری قارچ اسکومیستی که فرم غیر جنسی آن cytospora pp. نام دارد و چون فرم غیر جنسی آن در طبیعت شایع است به این بیماری سرخشکیدگی سیتوسپورایی می گویند.
علائم بیماری
- خشک شدن سرشاخه های درخت به صورت عصایی(خشکیدگی منحنی شکل)
- ریزش برگ شاخه های منحنی شکل
- برجسته شدن عدسک ها در شاخه های آلوده و خارج شدن صمغ فیتیله مانند از آن ها
- اگر ﭘﻮﺳﺖ شاخه های آلوده را ﻛﻨـﺎر ﺑـﺰﻧﻴﻢ، ﭘﻴﻜﻨﻴـﺪﻳﻢ ﻫـﺎي ﻗﻬـوه ای- خاکستری رنگی روی چوب دیده می شود
- کاهش کمیت و کیفیت محصول
شرایط مساعد بیماری
- ایجاد زخم روی تنه گیاه با ادوات کشاورزی
- ایجاد زخم در اثر سرما گرما یا تگرگ روی تنه گیاه
- پیدایش ترک یا بافت مردگی در اثر یخبندان یا تابش اشعه خورشید
کنترل و پیشگیری
- سوزاندن و از بین بردن شاخه های آلوده
- انجام هرس در فصل بهار و در روزهای بدون بارندگی
- محلول پاشی درختان پس از هرس با بردو
کنترل شیمیایی
- محلول پاشی با بردو (2درصد)
- محلول پاشی با اکسی کلرو مس (5-3در هزار)
- محلول پاشی با تیوفانات متیل هفت دهم تا یک در هزار به همراه 1 در هزار کاپتان
- پوسیدگی رزلینیایی ریشه(پوسیدگی سفید ریشه)
عامل این بیماری ﻗـﺎرﭼﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺷـﻜﻞ ﺟﻨـﺴﻲ آن Rosellinia necatrix Prill و غیر جنسی آن Dematophora necatrix R. Hartig نام دارد.
علائم بیماری
- میسلیوم ها قارچ به ریشه های موئین حمله می کنند و شبکه کرک مانند خاکستری سفید روی آن ها گسترش پیدا می کند
- کاهش حجم ریشه
- با پیشرفت بیماری شبکه کرکی روی ریشه قهوه ای و در نهایت سیاه رنگ می‌شود.
- ریشه آلوده پوسیده، بد بو و پوست آن شکننده می شود و صمغ از آن خارج می شود
- تنکی تاج، توقف رشد و سرخشکیدکی
کنترل و پیشگیری
- هرس کردن ریشه های آلوده و ایجاد کانال دور آن ها
- هرس کردن ریشه درختان اطراف و ایجاد کانال دور آن ها
- جلوگیری از احداث باغ و نهالستان در زمینی که قبلا میزبان حساس کشت شده است
- آبیاری قطره ای و عدم آبیاری به صورت غرقابی
- عدم استفاده از کود های آلی به میزان زیاد
- گرمادهی یا آفتاب دهی خاک به مدت 6 هفته میسلیوم های قارچ را تا عمق 60 سانتی متر از بین می برد
- هرس و هوادهی ریشه های آلوده
- تقویت درخت
- کشت ارقام مقاوم
کنترل شیمیایی
- استفاده از توپسین ام(تیوفانات متیل) و بنومیل (2 در هزار)
- چال کردن کربندازیم ( 1 در هزار) دو نوبت در ماه یا محلول پاشی مستقیم آن روی خاک
- پوسیدگی فیتوفترایی طوقه و یا ریشه( شیره سیاه، آب سیاه)
عامل این بیماری گونه های مختلفی از قارچ جنس فیتوفترا هستند.
علائم بیماری
- در اثر تخریب ریشه و طوقه در ابتدای بیماری علایمی از پژمردگی و ضعف در قسمت فوقانی درخت دیده می شود
- تنک شدن تاج
- ریزبرگی و خزان زود رس
- ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻃﻮﻗﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻜﺎف ﻫﺎﻳﻲ در ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻃﻮﻗﻪ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ ﺗﺮاوﺷـﺎت محدودی از آن ها خرج می شود
- تراوشات خارج شده از طوقه در معرض هوا سیاه رنگ می شوند
- با پیشرفت بیماری به سمت بالای طوقه و تا حدود چند متر روی تنه درخت پیشروی می کند
- پیشرفت بیماری باعث مرگ درخت می شود( بسته به نوع خاگ گونه قارچ و شرایط آب و هوایی یک سال تا 5 سال پس از مشاهده اولین علائم بیماری)
- ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻓﻴﺘﻮﻓﺘﺮاﻳﻲ، ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻃﻮﻗﻪ را ﺗﺮاﺷﻴﺪ و ﻋﻼﺋـﻢ ﭘﻮﺳـﻴﺪﮔﻲ را به صورت بافت های چوبی مرده قهوه ای – سیاه رنگ با حاشیه آبسوخته مشاهده کرد
کنترل و پیشگیری
- جلوگیری از خیس شدن طوقه درخت و ایست آب پیرامون طوقه
- عدم احداث باغ در زمین های آلوده
- ضدعفونی آب با فیلتر کردن و یا کلره سازی
- استفاده از آبیاری قطره ای و عدم استفاده از آبیاری غرقابی به صورت مکرر
- کاشت نهال بر روی پشته( کاهش تماس آب با طوقه)
- عدم انباشت مواد آلی اطراف(کود حیوانی و خاک برگ) طوقه
- در درﺧﺘﺎن آﻟﻮده ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎك ﭘﺎي درﺧﺖ ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ رﻳﺸﻪ اﺻﻠﻲرا ﻛﻨﺎر زد و ﻃﻮﻗﻪ و ﻛﻨﺪه را در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن در ﻣﻌﺮض ﺗﺎﺑﺶ آﻓﺘﺎب و ﻫﻮاي آزاد رﻫﺎ ﻛﺮد.
- استفاده از ارقام مقاوم
کنترل شیمیایی
- محلول پاشی زمستانه طوقه با بردو(2 درصد) و یا پر منگنات(1 درصد)
- استفاده از سم ردومیل که تا چند ماه دوام دارد
- پوسیدگی که کمتر از یک سوم دو طوقه را گرفته باشد قابل درمان است برای درمان پوست ناحیه آلوده را تا رسیدن به بافت سالم تراشیده و محل برش را با ترکیب بردو(8%)، اکسی کلرو مس(2%) و کاپتان(%5-4) ضدعفونی کنید.
- گال طوقه (سرطان طوقه)
بیماری گال طوقه خسارت زاترین بیماری است که عامل این بیماری باکتری Agrobacterium tumefaciens است که میله ای شکل است و به صورت تکی و جفتی دیده می شود.
علائم بیماری
- تشکیل گال در بالای ریشه در مجاور سطح خاک
- گال ابتدا به صورت برجستگی کوچک روی پوست درخت به خصوص در محل قطع پاجوش ها تشکیل می شوند
- پیشرفت بیماری باعث ایجاد کمربند توسط گال ها دور ریشه و طوقه می شوند
- اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد، اﻧﺪازه و ﻣﺤﻞ ﮔﺎل و ﺳﻦ درﺧﺖ در ﻫﻨﮕﺎم آﻟﻮده ﺷﺪن، ﻣﻮﺟـﺐ ﺿﻌﻒ، اﻓﺖ ﻣﺤﺼﻮل، ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻤﺮ و ﺣﺘﻲ ﻣﺮگ درﺧﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد.
شرایط مساعد بیماری
- ایجاد زخم های در ریشه و طوقه در اثر هرس ریشه، پیوند ، حذف علف های هرز اطراف طوقه،سرمازگی، تگرگ
- آلوده بودن بودن آب آبیاری
کنترل و پیشگیری
- کاشت نهال سالم
- حذف نهال های گال دار
- کنترل نماتد و حشرات تغذیه کننده از ریشه
- محافظت ریشه و طوقه هنگام هرس
- استفاده از ارقام مقاوم
کنترل شیمیایی
- ﺟﺮاﺣﻲ در زﻣﺴﺘﺎن و ﻣﺤﻞ ﺑـﺮش را ﺑـﺎ ﺑﻜﺘﻴﺴﻴﻦ (حاوی2و 4 زایلنول و متاکسرول) تیمار کردن
- تدخین خاک خزانه گردو با مخلوط کلروپیکرین-متیل برومید
آفات گردو
1-کرم خراط(پروانه فری)
اهمیت و انتشار
درخت گردو مطلوب ترین میزبان برای این آفت می باشند و گاهی صدها لارو روی این درخت تنومند زندگی می کنند. این آفت اولین بار در سال 1382 گزارش شد. و در حال حاضر در تمام باغ های ایران وجود دارد. این کرم آفتی است بسیار پلی فاژو و از 74 گونه گیاهی تغذیه می کند.
حشره و خسارت
کرم خراط با نام علمی zeuzera pyrina L. است که مهم ترین آفت گردو در ایران محسوب می شود. ﺧﺴــﺎرت آﻓــﺖ ﺑــﺎ ﻧﻔــﻮذ ﻻروﻫــﺎي ﺳــﻦ ﯾــﮏ آﻓــﺖ ﺑــﻪ سرشاخه های غیر خشبی شروع شده و با گذر زمان و افزایش سن، لارو ضمن تغذیه و جابه جایی به شاخه های اصلی و تنه وارد می شود و در داخل شاخه ها و تنه درخت دالان های 30 تا 40 سانتی متر ایجاد می کنند و با تغذیه از چوب و لایه های زاینده خسارت جبران ناپذیری را وارد می کند و در حالت طغیانی میوه گردو را نیز مورد تغذیه قرار می دهد. اﯾﻦ آﻓﺖ در ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫﻮاﯾﯽ ﻣﻌﺘﺪل ﮔﺮم ﺑﺎ ﻓﺼﻞ روﯾﺶ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺧﺴﺎرت ﺑﯿﺸﺘﺮي وارد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
حشره کامل این آفت شب پره ای است که بال های جلو سفید و دارای لکه های تیره هستند که قفسه سینه آن ها نیز سفید و دارای 6 نقطه تیره است. جثه شب پره ماده از شب پره نر بزرگتر است و در انتهای بدنش کمی پرز دارد. لاروهای این آفت زرد رنگ هستند و بر روی بدن آن ها نقاط تیره وجود دارد که لارو ها بعد از کامل شدن تغذیه به شفیره تبدیل می شوند.تخم های این حشره بیضوی شکل بوده که ابتدا سفید رنگ هستند و با رشد جنین تیره رنگ می شوند که حشره کامل تخم ها را به صورت دسته ای در تنه درخت یا شاخه ها در داخل دالان ها می گذارد.هر حشره ماده 800-400 تخم می گذارد.
حشره کامل(پروانه فری)
از راست به چپ تخم، لارو و شفیره آفت کرم خراط(پروانه فری)
علائم تشخیص آفت
- لاروها زمان تغذیه از شاخه های اصلی و تنه درخت فضولاتی از خود به جا می گذارند که این فضولات نارنجی رنگ هستند و وجود این فضولات در پای درخت یکی از راههای تشخیص وجود این آفت است.
- وجود خاک اره که از سوراخ های روی تنه و شاخه درخت خارج شده اند
- خارج شدن شیره صمغ مانند از محل سوراخ های روی تنه و شاخه درخت
علائم خسارت کرم خراط(ازچپ به راست) در تنه، میوه و شاخه گردو
علائم خسارت کرم خراط در گردو
شرایط مناسب کرم خراط
- کمبود آب و ایجاد تنش های آبی حتی برای یک دوره(تنش خشکی یا خشکسالی)
- نداشتن زمستان های سرد
- تنش تغذیه ای( ضعیف بودن درخت)
- استفاده از نهال آلوده
- عدم رعایت بهداشت باغ و هرس درختان
کنترل آفت کرم خراط
انجام کلیه تمهیدات موثر روی مراحل مختلف زندگی این آفت منجر به کنترل آن می شود. با توجه به اینکه هر کدام از روش های کنترل این آفت یک مرحله از زندگی این آفت را تحت تاثیر قرار می دهد. انجام روش های مختلف کنترل به صورت کامل و متوالی منجر به کنترل این آفت می شود.
کنترل زراعی
- در درخت هایی که به تازگی آلوده شده اند ﻫﺮس و ﺣﺬف سرﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي تازه آﻟﻮده شده ﺑﻪ ﻻرو آﻓﺖ و ﺳﻮزاﻧﺪن آن ﻫﺎ(هرس حتما با نظر کارشناس باغبانی انجام شود هرس نادرست باعث حذف شاخه های بارده و تولید شاخه های فرعی خشبی در نتیجه در کنترل آفت نتیجه عکس می دهد) انجام شود
- استفاده از سیم های مفتولی و حرکت جلو عقب آن در دالان های فعال لاروی برای خارج کردن لارو آفت از داخل دالان ها.
- استفاده از خمیر مسموم(خمیر زئوزران) و یا پنبه آغشته به سم همراه با سیم های مفتولی
- استفاده از ارقام مقاوم
- تغذیه مناسب گیاهان
- آبیاری صحیح و کافی در تمام طول سال
کنترل بیولوژیک
- تغذیه مورچه‌ها از تخم های این آفت
- تغذیه سن شکاریOrius niger( wolff) از لاروهای سن پایین این آفت
- فعالیت دارکوب و تغذیه از لاروهای سن بلای این آفت که در داخل چوب هستند.
کنترل فیزیکی
استفاده از تله های مختلف در نقاطی از باغ که آلوده به آفت کرم خراط(پروانه فری) هستند.
تله نوری: این تله ها با استفاده از برق یا نور خورشید کار می کنند. این تله ها یک تا دوساعت قبل از غروب خورشید روشن می شوند و تا چهار ساعت روشن هستند. با استفاده از این تله ها تعداد زیادی از پروانه های نر(اکثر حشراتی که به تله می افتند حشرات نر هستند) در دام افتاده و بدین صورت نسبت جنسی حشرات به هم می خورد و آلودگی کاهش پیدا می کند.
به ترتیب از راست به چپ تله نوری با برق و تله نوری با نور خورشید
تله با استفاده از فرمون جنسی: استفاده از این روش باید در نقاطی انجام شود که باغ آلوده با باغ های دیگر فاصله زیادی داشته باشد یا توسط تپه و کوه از دیگر مناطق جدا شده باشد انجام شود. در غیر این صورت ممکن است نتیجه عکس داشته باشد. این تله ها به دو صورت ذوزنقه و دلتا وجود دارند(تله ذوزنقه به دلیل داشتن سطح مقطع بزرگتر کارایی بیشتری دارد) که حاوی کپسول های فرمون سنتز شده اند(2 فرمون پروانه زنبور مانند شركت Agrisense و پروانه كرم خراط شركت Santamos دارای کارایی بسیار مطلوبی می باشند). این تله ها با به دام انداختن حشرات نر باعث به هم خوردن نسبت جنسی و کاهش آلودگی می شوند.
تله فرمونی
اخلال در جفتگیری حشرات نر و ماده: این روش در باغ هایی با آلودگی کم تا متوسط کارایی دارد. اساس این روش اشباع سازی فضای باغ با فرمون جنسی حشره ماده باکره است که در نتیجه باعث عدم جفت یابی حشره نر می شود.پخش کننده های فرمون ها در ارتفاع 5/1-1 متری از سطح زمین روی شاخه ها نصب می شوند و تعداد آنها بهتر است 350-300 عدد در هر هکتار باشد.
کنترل شیمیایی
- استفاده از امولسیون 60 درصد حشره کش دیازینون به نسبت 5/1 در هزار به ترتیب 15 تا 25 روز پس از اولین شکار تله های فرمونی
- استفاده از سم کلرپریفوس متیل به نسبت 20-15 درصد به ترتیب 15 تا 25 روز پس از اولین شکار تله های فرمونی
- در مناطقی با آلودگی بالا می توان 10 روز پس از سم پاشی دوم سم پاشی سوم را انجام داد.
2- شته خالدارگردو
شته خالدار(Callipteras Juglandis) ازآفات مهم گردو است طول بدن آن از4-5/3 میلیمتر می باشد، که باعث آسیب شدید در این گیاه می شود. این آفات به طور اختصاصی در باغات گردو دیده می شود. این آفت در سطح رویی برگ و در امتداد رگبرگ میانی جمع می شوند و تغذیه می کنند. و عسلک فراوانی از خود ترشح می کنند
شته خالدار گردو
خسارت
- تغذیه شته های گردو باعث کاهش بنیه درخت، اندازه، کیفیت و عملکرد گردو می شود.
- شته ها عسلک دفع می کنند که در آن کپک دوده ای(فوماژین) رشد می کند و در نتیجه باعث سیاه شدن سطح می شود که ارزش آنها را کاهش می دهد و حساسیت آنها را به آفتاب سوختگی افزایش می دهد.
- جمعیت زیاد این آفت باعث ریزش یرگ در گیاه می شود و در نتیجه میوه در معرض آفتابسوختگی قرار می گیرد
- اگر 10 تا 15 درصد برگچه ها به مدت 3 تا 4 هفته قبل از سخت شدن پوسته آلوده شوند، اندازه میوه کاهش می یابد.
کنترل زراعی
- از بین بردن علفهای هرز و سم پاشی بهاره
- استفاده از ارقامی با برگ های خشبی تر و ضخیم تر
- کود دهی درست و آبیاری منظم
- استفاده از کود های سیلیس
- عدم استفاده بیش از حد از کود های ازته
- کنترل بیولوژیک
- زنبور پارازیتوئید( aphideous colemani )
- لارو بالتوری های سبز(Chrysoperla carnea)
- کفشدوزک ها
کنترل شیمیایی
- سم دیمتوات
- سم کلرپیریفوس
- سم ایمیداکلوپراید
- سم تیاکلوپراید
- استفاده از سموم فسفره
3- شته سبز گردو
شته سبزگردو(chromaphis juglanicola) . شته های سبز گردو بسیار کوچکتر از شته های خالدار هستند و و معمولاً برعکس گونه خالدار در قسمت زیرین برگ ها پراکنده می شوند. این حشره فاقد فرم بی بال بوده و رنگ آن سبز مایل به زرد روشن است و چشم های آن مرکب و قرمز رنگ است. طول بدن این شته 6/2-2/1 میلیمتر است
شته سبز گردو
نحوه خسارت و کنترل این شته مانند شته خالدار می باشد.
4- سوسک شاخک بلند سارتا (Stem Borer)
سوسک شاخک بلند سارتا با نام علمی Aeolesthes sarta یکی از آفت جدی در گردو است.
اواسط اردیبهشت لاروهای سن اول ظاهر شدند و در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد بیشترین تراکم را داشتند.
لارو و حشره بالغ کرم ساقه خوار
خسارت
لارو حشره ابتدا از پوست تغذیه می کنند و سپس داخل آن را سوراخ می کنند. آنها از شیره چوب تغذیه می کنند. این آفت دارای فک پایین قوی است که با آسیب به بافت های چوبی باعث کاهش شادابی درخت می شود. فعالیت آوند چوبی و آبکش در درخت آلوده قطع می شود و در نتیجه درخت خشک می شود و غیرمثمر می شود. لاروها با سوراخ های بزرگ به ساقه و شاخه ها آسیب می رسانند، زمانی که خاک اره به سوراخ ها چسبیده است و وجود بیش از یک سوراخ روی تنه نشان دهنده آسیب های متعدد است که باعث زرد شدن و خشک شدن شاخه های جدید می شود.
خسارت سوسک سارتا در گردو
کنترل زراعی
- کاشت ارقام مقاوم
- حذف و سوزاندن گیاهان آلوده
- کود دهی مناسب و کاهش حساسیت گیاه
- استفاده از تله های فرمون جنسی
کنترل شیمیایی
- بستن سوراخ های رو درخت با پنبه آغشته به سم دیکلرووس
- سم پاشی درختان با دیمتوات 03/0 درصد و كلروپیریفوس
5- کرم سیب(Cydia pomonella)
پروانه کرم سیب یکی از آفات مهم گردو در ایران است که از مغز میوه گردو تغذیه می کند. این آفت همچنین باعث سیاه شدن پوست چوبی و وارد شدن عوامل قارچی می شود. حشره کامل شب پره ای به رنگ خاکستری متمایل به قهوه ای است. این شب پره در انتهای بال های جلویی خود دارای لکه هایی قهوه ای می باشد. تخم های این حشره سفید نقره ای بوده که به صورت منفرد یا دسته های4-2 تاییروی برگ یا حتی سر شاخه ها دیده می شود. طول لارو کامل 20-16 میلی متر رنگ آن صورتی و در و در سطح پشتی آن دو لکه سیاه رنگ زیر پوست آن دیده می شود.
حشره کامل و لارو کرم سیب
خسارت
خسارت ناشی از شب پره در هر نسل متفاوت است. لاروهای نسل اول با ریزش میوه از درخت به طور مستقیم عملکرد را کاهش می دهند. لاروها با سوراخ کردن میوه و از بین بردن مغزها آسیب می زنند و آنها را برای استفاده تجاری بی ارزش می کنند. در فرآیند جویدن از طریق پوست و تغذیه در زیر لاروها را به خارج از ناحیه ورودی هل می دهد. پس از اینکه لارو به مرحله بعدی رفت می‌کند، به سمت مغز سوراخ می‌کند و تا زمان بلوغ از مغز تغذیه می‌کند. هنگامی که تقریباً بالغ شد، لارو تونلی از مغز تا قسمت بیرونی گردو ایجاد می کند و سوراخ را با مواد زائد (فضولات) مسدود می کند. فضولات لاروی در محل دمگل میوه های نارس خسارت دیده مشاهده می شود. باید دقت کرد که خسارت کرم سیب را با میوه های تلقیح نشده یا میوه های آفتاب سوخته که دارای لکه سیاه رنگ هستند اشتباه گرفته نشود. خسارت این کرم در ارقام زودرس شدید تر است.
کنترل زراعی
- بازدید مرتب از میوه ها برای بررسی علائم ورود لارو به میوه
- از بین بردن پناهگاه زمستانه آفت
- بستن نوار مقوا یا گونی به اطراف درخت
- تغذیه مناسب درخت
- استفاده از تله های فرمونی
کنترل بیولوژیک
زنبور های پارازیتوئید Trichogramma platneri و Trichogramma embryophagum که پازیتوئید تخم آفت کرم سیب هستند و باعث کاهش جمعیت این آفت می شوند. دارکوب نیز از لارو های این آفت تغذیه می کند
کنترل شیمیایی
- سم کلروپیروفوس
- سم دایمتوات
6-کنه تارعنکبوتی
دو نوع کنه تارعنکبوتی داریم کنه دو لکه ای Tetranychus urticae Koch و کنه Pacific Pacificus T که در اوایل فصل، کلنی ها در سطح زیرین برگ ها شروع به رشد می کنند و با افزایش دما، کنه ها به سرعت تولید مثل می کنند. اندازه بدن آن 500- 300 میکرون است رنگ بدن آن ها براساس فصل تغییر می کند در بهار و تابستان سبز متمایل به زرد با دو لکه پشتی و در اواخر پاییز و زمستان به رنگ قرمز دیده می شود.شکل بدن لارو آن کروی شکل است.شکل تخم آن کروی و زیر برگ در کنار رگبرگ ها دیده می شوند.
کنه های عنکبوتی گردو
خسارت
تخریب سبزینه برگ
- در اثر تغذیه کنه از برگ ها، برگ ها ابتدا روی آن ها لکه های زرد رنگ دیده می شود که به مرور زمان کل برگ قهوه ای می شود و می ریزد.
- افزایش جمعیت این کنه باعث تولید تارهایی بر روی گل میوه و برگ می شوند.
- ریزش برگ های آسیب دیده باعث کاهش عملکرد نیز می شود.عملکرد را در بعضی مواقع تا 25 درصد کاهش می دهد.
کنترل زراعی
- حذف علف های هرز
- استفاده از گیاه تله در پای درختان
- آبیاری منظم
- استفاده از آبیاری بارانی
کنترل بیولوژیک
گونه ها شکارچی کنه تارعنکبوتی شامل Galendromus occidentalis و Scolothrips sexmaculatus و Stethorus picipes Casey می باشند.
کنترل شیمیایی
- استفاده از سم آبامکتین
- سم فن پیروکسی میت