با در نظر گرفتن نتایج آزمون خاک و برگ و با توجه به سن درخت گردو به ازای هر درخت سالیه 1- 0/5 کیلوگرم ازت در دو نوبت نیمی در اوایل فروردین و نوبت بعد یک ماه بعد باشد. بهتر است از سولفات آمونیم و یا اوره استفاده شود. درﺧﺎك ﻫﺎي ﺷﻨﻲ و ﻛﻢ ﻋﻤﻖو ﺑﺎﻏاﺗﻲ ﻛـﻪ ﺣﺠـﻢ آبیاری کم است بهتر است به جای یک تا دو نوبت ذوز پایین تری از ازت در 8-6 نوبت داده شود.کود فسفره و ترجیحا سوپرفسفات تریپل به میزان 0/7-0/5 کیلو فسفات به ازای هر درخت توصیه می شود. و کود پتاس ترجیحا سولفات پتاسیم 1-0/5 کیلو به ازای هر درخت در اسفند ماه توصیه می شود.
همه کود ها در سایه انداز درخت داده شود و بلافاصله آبیاری انجام شود. در روش چالکود نیز بازای هر نهال دو چالکود و در سنین باردهی چهار چالکود در چهار طرف درخت و در سایه انداز درخت حفر می شود که تا 8 چالکود قابل افزایش است. در هر کدام از آن ها 20-10 کیلوگرم کود دامی پوسیده به همراه 1/4-1/2 کودهای پتاسه و فسفره در زمستان داده شود. کود های میکرو شامل اسیدبوریک و سولفات روی هر کدام به میزان 5 در هزار در دو نوبت یکی در پاییز بعد از برداشت میوه و قبل از ریزش برگها و دومی در اوایل بهار در زمان متورم شدن جوانه ها محلول پاشی می شود. کودهای میکرو از زمان باردهی میوه و در گردوی پیوندی از سال پنجم به بعد داده می شوند.
جدول1-سطوح متعارف عناصر مغذی در اندام شاخه بر حسب وزن خشک
عنصر | نام مخفف | (ppm)Mg/Kg | درصد |
نیکل | Ni | 0-1 | – |
مولیبدن | MO | 0-1 | – |
مس | Cu | 6 | – |
روی | Zn | 20 | – |
منگنز | Mn | 50 | – |
آهن | Fe | 100 | – |
بور | B | 20 | – |
کلر | Cl | 100 | – |
گوگرد | S | – | 0-1 |
فسفر | P | – | 0-2 |
منیزیم | Mg | – | 0-2 |
کلسیم | Ca | – | 0-5 |
پتاسیم | K | – | 0-1 |
ازت | N | – | 1-5 |
کمبود عناصر ماکرو و میکرو در گردو
جدول4-کلید تشخیص کمبود مواد غذایی در گردو توسط مشاهدات عینی
عنصر | اولین نشانه | تعداد برگچه به برگ | اندازه برگ و/یا برگچه | رنگ رگبرگ | رنگ بافت میان رگبرگی |
ازت | مسن ترین برگها | کاهش | کاهش | زردسبزرد | زردتر ازرگبرگها |
فسفر | مسن ترین برگها | کاهش | کاهش | زرد-ابلقی قرمز | رنگارنگ دراثرخطوط صورتی |
پتاسیم | مسن ترین برگها | کاهش | کاهش | اکثرسبز | نوک زرد،حاشیه سوخته |
کلسیم | برگهای جوانتر وانتهایی | کاهش | کاهش | سبزترین نزدیک دمبرگ | سبزرد-کرمی |
منیزیم | مسن ترین برگها | عادی | کاهش تاعادی | سبزه تیره-بعضی خطوط قرمز | سبزرد |
سولفور | جوانترین برگها | عادی | کاهش | سبزتر از بافت بین رگبرگی | سبزروشن-زردیاسفید |
منگنز | جوانترین برگها | عادی | کاهش وچروکیده | سبز روشن | ابلقی روشن تاسبزرد |
آهن | جوانترین برگها | عادی | کاهش | سبز تیره | سبزرد-سفید |
روی | جوانترین برگها | کاهش | عادی | سبز | سبزرد |
بور | جوانترین برگها | کاهش | کاهش،بدشکل | سبزرد نزدیک دمبرگ | سبز |
مس | جوانترین برگها | عادی | عادی امابدشکل | سبز | بافت مرده درامتداد حاشیه برگچه |
مولیبدن | جوانترین برگها | کاهش یافیوزشده | عادی،حاشیه فنجانی | سبز | سوختگی درحاشیه برگچه |
کمبود نیتروژن(ازت) در گردو
اوﻟﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻛﻤﺒﻮد ازت در ﺑﺮگﻫﺎي ﻣﺴﻦ آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ رﻧـﮓ ﭘﺮﻳـﺪه ﺷـﺪه و از ﻧـﻮك ﺷﺮوع ﺑﻪ زرد ﺷﺪن ﻣﻲکنند. .ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺮده ﺷﺪه و ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ. ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻮاد ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮕﻲ در ﺑﺮگ ﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد. ﺗﺎج درﺧﺖ ﺗﻨﻚ، رﺷﺪ روﻳﺸﻲ درﺧﺖ ﻛﻨﺪ و ﻣﻴﺰان ﭘﻨﺠﻪزﻧـﻲ رﻳـﺸﻪ ﻛـﻢ می شود. درﺧﺘﺎن ﻣﺒﺘﻼ در ﭘﺎﺋﻴﺰ زودﺗﺮ از درﺧﺘﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺧﺰان ﻣﻲ کنند و در بهار زودتر شکوفه می دهند. کمبود ازت باعث کاهش عملکرد نیز می شود.
کمبود پتاسیم
ﻋﻼﺋﻢ ﻛﻤﺒﻮد ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ از اواﺧﺮ ﺑﻬﺎر ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﺮگﻫـﺎي ﻣـﺴﻦ اﺑﺘـﺪا ﺑﻲ رﻧﮓ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﻧﻮك و ﺣﺎﺷﻴﻪ آن ﻫﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺮده و ﭘﻴﭻ ﺧﻮرده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮگ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻧﮓ ﺑﺮگ در زﻳﺮ ﻧﺎﺣﻴـﻪ ﺗـﺎﺧﻮردﮔﻲ( یعنی بخشی که الان بیرون است) خاکستری (برنزی) مانند می شود. اکثر این برگ ها معمولا در وسط شاخه قرار دارند. ممکن اندازه برگ،میزان رشد شاخه، عملکرد، اندازه میوه و میزان پر شدن دانه کاهش پیدا کند.
کمبود پتاسیم در گردو
کمبود فسفر
در ﮔــﺮدو، ﻋﺎرﺿــﻪ ﻛﻤﺒــﻮد ﻓــﺴﻔﺮ ﺑــهﻧــﺪرت دﻳــﺪه ﻣــﻲ ﺷــﻮد. .در اﻳــﻦ ﻋﺎرﺿــﻪ، رﻧــﮓ ﺑﺮگﻫﺎي ﺟﻮان اﺑﺘﺪا ﺳﺒﺰ ﺗﻴﺮه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻨﻔﺶ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﻣﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﻄﺢ آن ﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﺮﻣـﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .رﮔﺒﺮگ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ و دﻣﺒﺮگ ﻫﺎ ﻗﺮﻣـﺰ ﺷـﺪه و ﺑـﺮگﻫـﺎ در اواﻳـﻞ ﭘـﺎﺋﻴﺰ ﻣـﻲ رﻳﺰﻧـﺪ. ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ ﺑﺮگ و ﻃﻮل ﺷﺎﺧﻪ ﻣﻲﺷﻮد .
کمبود فسفر در گردو
کمبود روی
ﻛﻤﺒﻮد روي ﻋﺎرﺿﻪاي ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮدو ﻛﺎري ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ اﺳﺖ و ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﺧﺎك ﻫﺎي ﺷﻨﻲ – ﺳﻨﮕﻲ و ﺑﺎﻏﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﻛـﻮد ﺣﻴـﻮاﻧﻲ ﺑـﺎﻻ اﺳـﺖ راﻳـﺞ اﺳـﺖ . ﻛﻤﺒﻮد روي ﻛﻞ درﺧﺖ را درﮔﻴﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ در ﭼﻨﺪ ﺷﺎﺧﻪ ﻣﺤﺪود دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺷـﺮوع ﻋﻼﺋﻢ در اﺑﺘﺪاي ﺑﻬﺎر و ﺑﻪﺻﻮرت ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدن ﺷﻜﻔﺘﻦ ﺟﻮ اﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮگ و ﮔﻞ بروز می کند. برگ های دارای کمبود کوچک سبز زرد و روزت مانند(تجمع برگ ها در نوک شاخه) می شوند. اﻏﻠﺐ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺑﺮﮔچه ﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺗـﺎ می خورند. اﻧﺪازه ﻣﻴـﻮه ﻫـﺎي ﺷـﺎﺧﻪﻫـﺎي ﻣﺘـﺎﺛﺮ ﻛﻮﭼـﻚﺗـﺮ از ﺣﺎﻟـﺖ ﻋـﺎدي اﺳـﺖ. بعضی از سرشاخه ها خشک می شوند.
کمبود روی در گردو
کمبود آهن
در ﻋﺎرﺿﻪ ﻛﻤﺒﻮد آﻫﻦ، ﺑﺮگﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑـﺮگ ﻫـﺎي اﻧﺘﻬـﺎﻳﻲ از اﺑﺘـﺪاي ﺑﻬـﺎر ﺳـﺒﺰرد ﻫـﺴﺘﻨﺪ و ﮔﺎﻫﻲ ﺷﺪت ﺳﺒﺰردي ﺑﻪ ﺣﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ. در کمبود شدید سبز زرد حالت سوختگی پیدا می کند.کمبود آهن معمولا در خاک های آهکی دیده می شود.
کمبود آهن در گردو- مقایسه برگ سالم و برگ دارای کمبود آهن
کمبود مس
علائم کمبود عموما در اواسط تابستان و به صورت چروکیدگی جزئی و سوختگی سرشاخه ها آشکار می شود.پوست سبز میوه نیز به شدت چروکیده می شود.
کمبود منیزیم
این عنصر نقش مهمی در ساختار کلروفیل دارد. کمبود این عنصر در خاک های اسیدی دیده می شود. در زمتن کمبود این عنص ر در نوک و حاشیه پایینی به خصوص آن هایی که روی شاخه های قوی قرار دارند نواحی سبز زردی شبیه V وارونه ایجاد می شود. سپس به تدریج این نواحی بافت مرده و قهوه ای می شوند. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻟﻜـﻪ ﻫـﺎي زرد ﺑﺎﻓـﺖ ﻣـﺮده ﺑﻴﻦ رﮔﺒﺮگ ﺑﺮگ ﻫﺎي ﻣﺴﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد.
کمبود منیزیم در گردو
سمیت سدیم، بور و کلر
درﺧﺖ ﮔﺮدو ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻮر، ﺳﺪﻳﻢ و ﻛﻠﺮﺣﺴﺎس ﺑﻮده و دﭼﺎر ﻋـﻮارض ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد. زﻳﺎدﺑﻮد ﻛﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ ﻧـﻮك و ﺣﺎﺷـﻴﻪ ﺑﺮﮔﭽـﻪﻫـﺎ از اواﺳﻂ ﺗﺎ اواﺧﺮ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻣﻲﺷﻮد. در ﻣﻮارد ﺷﺪﻳﺪ، ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﻦ رﮔﺒﺮگ ﻫـﺎ ﮔـﺴﺘﺮش ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و تا انتهای تابستان نوک یا بیشتر سطح برگ بافت مرده می شود. .از آن ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﻴـﻪ اﻳـﻦ ﻣـﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻫـﺎ ﻋﻼﺋـﻢ ﺑﺮﮔـﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻮع ﻛﻤﺒﻮد ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺑﺮگ و در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز، آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺧﺎك و آب اﺳﺖ.
سمیت بور و کلر در گردو