تغذیه ذرت

 تغذیه ذرت: ذرت از جمله محصولات زراعي است كه به عناصر غذايي موجود در خاك سريعاً عكس‌العمل نشان مي‌دهد. سرعت رشد نسبتا بالاي اين گياه، سبب جذب زياد عناصر غذايي و واكنش سريع آن به كمبود مواد غذايي است.

حد مجاز عناصر غذایی در مراحل مختلف رشدی ذرت

عنصر غذایی	گیاهچه‌ای 25-45 روز بعد از کاشت	سومین برگ از بالا (قبل از کاکل‌دهی) 45-80 روز	برگ در هنگام کاکل‌دهی
%
نیتروژن	4-5	3/5-4/5	2/76-3/75
فسفر	0/4-0/6	0/35-0/5	0/25-0/5
پتاسیم	3-5	2-3/5	1/75-2/75
کلسیم	0/5-1/6	0/20-0/80	0/3-0/6
منیزیم	0/3-0/6	0/20-0/60	0/16-0/40
گوگرد	0/18-0/40	0/18-0/40	0/16-0/40
ppm
روی	25-60	20-60	19-75
بر	6-25	6-25	40-51
منگنز	40-160	20-150	19-75
آهن	40-500	25-250	50-250
مس	6-20	6-20	3-15

کودهای پایه

کود پایه معمولاً از نیتروژن (N) و فسفر (P) تشکیل شده است. نیتروژن موجود در کود اولیه می تواند از کمبود زودهنگام جلوگیری کند.

شرایط سرد خاک می‌تواند باعث آزاد شدن نیتروژن از مواد آلی شود و فسفر برای رشد قوی ریشه برای گیاهان سالم و سبز تیره مهم است.

چرا در تغذیه ذرت باید از کود پایه استفاده کرد؟

ریشه گیاه ذرت در دو مرحله متمایز، ریشه اصلی و گره‌ای رشد می‌کند. ریشه های اصلی رطوبت خاک را جمع آوری می‌کنند در حالی که گیاهچه‌های جوان از ذخایر غذایی دانه استفاده می‌کنند.

هنگامی که گیاهان از خاک خارج می‌شوند، سیستم ریشه گره‌ای شروع به توسعه می‌کند که به مسیر اصلی جذب آب و مواد مغذی تبدیل می‌شود.

در مراحل رشد ذرت V1 تا V5، جلوگیری از تنش در زمان توسعه سیستم ریشه گره‌ای مهم است زیرا کند شدن رشد در طول توسعه سیستم ریشه گره‌ای می‌تواند رشد کل گیاه را متوقف کرده و در نتیجه پتانسیل عملکرد را کاهش دهد.

در مرحله V3، گیاهان ذرت از وابستگی به ذخایر دانه به جذب مواد مغذی از طریق ریشه‌های گره‌ای منتقل می‌شوند. موفقیت این انتقال می‌تواند کلید یک محصول سالم و یکنواخت باشد. اینجاست که کود پایه شروع به کار می‌کند.

گیاه ذرت در مرحله رشد V3، دوره گذار از ذخایر دانه به جذب از طریق ریشه‌های گره‌ای است. کود پایه می تواند به  موفقیت این انتقال کمک کند.

کود پایه برای تأمین مواد مغذی در مجاورت سیستم‌های ریشه نابالغ که هنوز اندازه و تراکم حجمی برای دسترسی به مواد مغذی لازم از خاک را ندارند، به‌ویژه در شرایط کمتر از شرایط ایده‌آل خاک عمل می‌کند.

شرایط خاص کاشت که ممکن است از استفاده از کود اولیه سود ببرد شامل خاک‌هایی است که:

میزان پتاسیم  پایین، دمای خنک خاک مربوط به کاشت اولیه، پوشش باقیمانده زیاد مرتبط با شرایط خاکورزی حفاظتی، خاک‌های شنی و دارای مواد آلی کم، خاک‌های با زهکشی ضعیف، خاک‌های دارای pH بالا یا پایین و مکان‌های مستعد تنش شدید خشکی.

ایجاد یکنواخت رشد محصول و قدرت اولیه گیاهچه ایده‌آل در مراحل اولیه رشد است و می‌تواند به طور بالقوه بر رشد و عملکرد گیاه در اواخر فصل تأثیر بگذارد.

گیاهچه‌های سالم و با رشد سریع بهتر می‌توانند با علف‌های هرز رقابت کنند، بلکه می‌توانند در برابر حشرات و بیماری‌ها نیز مقاومت بیشتری داشته باشند.

رشد سریع اولیه همچنین به تسریع در شروع تشکیل برگ‌های بزرگ که برای فتوسنتز ضروری است کمک می‌کند. بنابراین تغذیه ذرت به صورت اصولی از اهمیت زیادی در مراحل اولیه رشد برخوردار است.

نکات قابل توجه در استفاده از کود پایه در تغذیه ذرت

هنگام انتخاب یک سیستم کود اولیه که برای یک عملیات خاص شما بهترین کار را می‌کند، سه مورد اصلی را باید در نظر بگیرید که مواد مغذی موجود / تأمین شده توسط مواد مورد استفاده، میزان کاربرد و گزینه‌های موجود در دسترس است.

مواد. هنگام استفاده از کود پایه که حاوی نیتروژن و فسفر است، هنگام ترکیب فسفات با نیتروژن آمونیوم می‌توان نتایج مطلوبی را بدست آورد. کودهای مایع منوآمونیوم فسفات (11-52-0) یا پلی فسفات آمونیوم (10-34-0) انتخاب‌های عالی هستند.

نیتروژن به شکل آمونیوم می‌تواند به افزایش استفاده از فسفر در کود پایه و همچنین جذب فسفر از خاک کمک کند. به طور کلی، کودهای پایه باید دارای نسبت فسفات بالا (P₂O₅) باشند و فسفات باید بسیار محلول در آب باشد.

برای استفاده از کود لازم نیست که برچسب \”اولیه یا پایه\” داشته باشد در صورتی که نیازهای شما را برآورده کرده و از پارامترهای اولیه تعیین شده میزان و محل استقرار پیروی کند کافی است.

میزان مصرف کودهای پایه : در تغذیه ذرت باید به این نکته توجه کرد اگر آزمایش‌های حاصلخیزی خاک در محدوده مطلوب یا بیشتر باشد، فقط مقدار کمی کود برای پاسخ اولیه لازم است.

میزان مناسب کود پایه برای استفاده بستگی به مجاورت با بذر، مقدار یا شاخص نمک و بافت خاک دارد. استفاده از میزان‌های بالاتر از حد توصیه شده در تغذیه درت می‌تواند باعث ایجاد اثر نمک شود که می‌تواند مانع جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاه شود.

بسته به نتایج آزمایش خاک، می‌توان ریز مغذی‌ها را در فرمولاسیون برای رفع نیازهای خاص تهیه کرد. کودهای اولیه را می‌توان به دو صورت جامد و مایع استفاده کرد، زیرا عموما هیچ تفاوتی در اثربخشی وجود ندارد.

کودهای مایع ممکن است گران‌تر از فرمولاسیون پودری باشند، اما در صورت استفاده مناسب می‌تواند به مقادیر کمتری نیاز داشته باشد و همچنان مقرون به صرفه باشد.

یک گزینه استفاده از کودهای شیمیایی نیتروژنه مانند آمونیوم است. سولفات آمونیوم (21-0-0- 24S) یا نیترات آمونیوم (34-0-0).

استفاده از یک کود پایه نیتروژنه تنها ممکن است پاسخ مناسبی را ارائه دهد، اما از آنجا که فسفر در خاک بی‌حرکت است، گاهی اوقات برای پاسخ ایده آل ممکن است نیاز به افزودن فسفر اضافی در نزدیکی بذر باشد.

بافت خاک نیز در کوددهی نقش دارد که وقتی کود در خاک‌های شنی استفاده می‌شوند، میزان کود باید کاهش یابد.

به عنوان مثال، مقدار 10-34-10 که می‌توان با خیال راحت در هر هکتار در خاک‌های شنی اعمال کرد، 20 گالن در هکتار است، در حالی که در خاک‌های غیر شنی ، این مقدار به 40 گالن در هکتار افزایش می‌یابد.

تعیین سطح. در حالی که نیتروژن در خاک متحرک است، فسفر محدود است و به آسانی در خاک حرکت نمی‌کند. کود پایه اجازه می‌دهد تا فسفر نزدیک بذر قرار گیرد تا گیاهان در حال رشد بتوانند از آن استفاده کنند.

قرار دادن آنها کنار بذر بسیار مهم است زیرا گیاهچه باید به اندازه کافی نزدیک به مواد مغذی باشند.

محل ایده‌آل برای کود پایه در نوار 2 اینچ در طرفین و 2 اینچ در زیر بذر 2*2 است و اجازه می‌دهد تا ریشه‌ها به راحتی به کود برسند، اما احتمال سوزاندن کود را محدود می‌کند.

جایگذاری 2×2 نسبت به کود پایه بذر دارای مزیت است زیرا در مکان اصلی توسعه ریشه گره قرار دارد و می‌توان از مقدارهای بالاتر بدون خطر برای بذر استفاده کرد.

میزان نیتروژن بردشت شده در مراحل مختلف رشدی ذرت

	مراحل رشدی	کیلوگرم نیتروژن گرفته شده
V1	سبز شدن محصول	–
V3	مرحله 3 برگی، استقرار محصول	12 کیلوگرم نیتروژن در هکتار
V6	نقطه رشد و ظهور گل‌آذین نر (تاسل‌دهی)	25 کیلوگرم نیتروژن در هکتار
V8-V10	دوره سریع رشد	80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار
V12	تعیین تعداد ردیف‌های دانه. جذب سریع مواد مغذی	100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار
R1	ظهور كاكل	140 کیلوگرم نیتروژن در هکتار
R3	جذب کم نیتروژن	250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار
R6	بلوغ فیزیولوژیکی	–

نیتروژن برای وارد شدن به محصول زمان می‌برد. در بیشتر موارد، بهترین حالت در مرحله 10 -8 برگی برای کوددهی روی خاک برای ذرت است.

نیازهای کود ذرت در هکتار

ذرت با زراعت مناسب و رطوبت مناسب به راحتی می‌تواند به 9 تن در هکتار برسد، اما برای دستیابی به این امر به تغذیه کافی نیاز دارد.

كاربرد نيتروژن براي مزرعه ذرت، مي‌تواند در چندين مرحله انجام گيرد. ممكن است قبل از كاشت، در زمان كاشت، و به عنوان سرك بعد از رشد ذرت باشد.

بهترين زمان بستگي به نوع كود نيتروژن مصرفي، خاك و اقليم دارد. جذب نيتروژن توسط گياه در دوره حدود 25 روز بعد از سبز شدن آغاز مي‌شود و تا زمان ظهور كاكل‌ها حدود 60 درصد نيتروژن مورد نياز جذب مي‌شود.

 براي حداقل رساندن بايد تغذیه كود نيتروژنه تا زمان 40-25 سانتي‌متري ذرت به تأخير افتد.

نوع کود ازته: کودهای اوره، نیترات آمونیوم، سولفات آمونیوم و اوره با پوشش گوگردی به عنوان کودهای نیتروژنه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اوره با حدود 46 درصد نیتروژن، بالاترین مقدار نیتروژن را در میان کودهای نیتروژنی دارد. رابطه تبدیل کود اوره به کودهای نیتروژنی دیگر به صورت زیر است.

مقدار کود سولفات آمونیوم= 2/2 × مقدار کود اوره

مقدار کود نیترات آمونیوم= 1/5 × مقدار کود اوره

زمان و نحوه مصرف: با توجه به ماهیت و خصوصیات کودهای نیتروژنی، مصرف کود به هنگام کاشت ذرت توصیه نمی‌شود. حلالیت بالای کودهای نیتروژنی باعث می‌شود کود به همراه آب‌های اول و دوم کاملاً از دسترس ریشه خارج شود.

با توجه به اینکه گیاهچه ذرت سیستم ریشه‌ای توسعه یافته ندارد چیزی از کود عاید گیاه نمی‌شود. نیاز ذرت به نیتروژن در اواسط رشد به حداکثر می‌رسد. مصرف کودهای نیتروژنی به صورت تقسیط و در چند نوبت توصیه می‌شود.

ذرت از شروع ماه‌های دوم و در ماه سوم رشد به نیتروژن بیشتری نیاز دارد به طوری که در ماه اول به علت سیستم ریشه‌دهی ضعیف تنها 8 درصد از کل نیتروژن مورد نیاز خود را برداشت می‌کند.

تا مرحله 6 برگی تنها 20 درصد و سپس در مرحله به کاکل رفتن افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته و به 60-50 درصد کل نیتروژن گیاه می‌رسد. پس از آن روند تجمع نیتروژن آهسته شده و سرانجام متوقف می‌شود.

در زمان شروع رشد رویشی مصرف اولین تقسیط کود نیتروژنی لازم می‌باشد. در این شرایط سیستم ریشه‌ای نیز ایجاد شده است، بنابراین می‌توان در آب سوم اولین کود نیتروژنی را با توجه به نیاز گیاه توصیه کرد.

در شرایطی که 400 کیلوگرم اوره در هکتار توصیه شده باشد در زمان سومین آبیاری مصرف 50 کیلوگرم در هکتار کود اوره نیاز اولیه گیاه ذرت را تامین می‌کند.

تقسیط‌های بعدی کودهای نیتروژنی می‌بایست در مراحل 6 برگی، 10 برگی و قبل از ظهور گل‌های نر صورت گیرد (در هر مرحله 100 کیلوگرم اوره). آخرین تقسیط در مرحله تشکیل دانه به میزان 50 کیلوگرم اوره توصیه می‌شود.

مساله مهم در دادن کود سرک، آبیاری بلافاصله بعد از کودپاشی است. همچنین برای جلوگیری از مصرف انرژی و رشد رویشی گیاه می‌توان در زمان استفاده از علف‌کش‌ها (مرحله 6 برگی ذرت) از اسیدهای آمینه استاندارد به میزان 1 لیتر در هکتار به همراه سموم علف‌کش استفاده نمود.

توصیه کلی برای مصرف کلیه کودهایی که در خاک مصرف می‌شوند از جمله کودهای نیتروژنی، روش‌ کوددهی به همراه آبیاری (کود آبیاری) است.

مصرف نواری کودهای نیتروژنی همزمان با عملیات مبارزه با علف‌های هرز و خاک‌دهی بوته‌های ذرت در مراحل ابتدای رشد به کمک کولتیواتور کود کار نیز امکان‌پذیر است.

فسفر

برای محاسبه فسفر موردنیاز ذرت پس از براورد پتانسیل تولید در مزرعه و با داشتن میزان فسفر قابل جذب در خاک با استفاده از جدول فوق میزان فسفر مورد نیاز ذرت براورد می‌گردد.

نوع کود فسفری: شامل کودهای سوپرفسفات تریپل (دارای 46% فسفر، 14-12% کلسیم و 4-3% گوگرد)، دی آمونیوم فسفات (دارای 46% فسفر و حدود 18% نیتروژن خالص) و سوپر فسفات ساده (20-16% فسفر).

برای محاسبه مقدار مصرف کود سوپرفسفات تریپل را در عدد 2/88 ضرب می‌کنیم.

تذکر: نظر به اینکه کود دی آمونیوم فسفات حاوی 18% نیتروژن خالص است در صورتی که از این کود استفاده شود طبق فرمول زیر مقدار کود اوره مصرفی تعدیل می‌شود:

توصیه نهایی اوره=(0/39× مقدار دی آمونیوم مصرفی) – مقدار اوره

پتاسیم

تمام کود پتاسیمی قبل از کاشت مصرف و با دیسک زیر خاک قرار داده می‌شود. پتاسیم در مراحل اولیه رشد به سرعت از خاک جذب شده و مقدار آن در گیاه ذرت در طول دوره گلدهی به بیشترین مقدار در واحد سطح می‌رسد.

بر خلاف روند جذب فسفر و نیتروژن در برگ، در مورد پتاسیم کاهش چشمگیر میزان جذب پس از مرحله به کاکل رفتن تا رسیدن دیده نمی‌شود.

در صورتی که پتاسیم موجود در خاک برای رفع نیاز گیاه کافی نباشد و کود پتاسیمی نیز قبل از کاشت مصرف نشده باشد، مصرف سرک کلرید پتاسیم به شرط شور نبودن خاک در یک نوبت در مراحل اولیه رشد ذرت توصیه می‌شود.

به دلیل تحرک اندک پتاسیم در خاک مصرف آن به روش نواری نزدیک به بذر بسیار مفید است. مصرف کود پتاسیمی همراه با بذر و مخلوط با آن، جوانه‌زنی و خروج گیاهچه از خاک را کاهش می‌دهد.

نحوه مصرف كودهاي فسفر و پتاس

كاربرد نواري كودهاي فسفره و پتاسه در زمان كاشت روشي مناسب و توصيه شده است. با استفاده از دستگاه كمبينات، قرار دادن كود سرك به فاصله 10 سانتي‌متر از بذر و عمق 6 سانتي‌متر زير خاك سبب كاهش مصرف كود و افزايش عملكرد مي‌شود.

با اين روش، علاوه بر صرفه جويي در مصرف كود (به ميزان حدود 30 در صد)، باعث حفظ محيط زيست نيز مي‌شود. در رابطه با كودهاي پتاسه در خاك‌هاي سنگين كود قبل از كاشت در زمين پخش و با شخم يا ديسك زير خاك برده مي‌شود.

ولي در خاك‌هاي سبك به صورت دو بار تقسيط انجام مي‌شود.