آفات و بیماریهای گوجه فرنگی

چگونه آفات گوجه فرنگی را شناسایی و کنترل کنیم

حشرات و کنه‌ها از آفات گوجه فرنگی هستند. علائم خسارت آفات گوجه فرنگی به صورت ایجاد منافذ در برگ، ساقه و میوه، ایجاد دالان و پیچیدگی برگی، ایجاد لکه‌ها یا خال‌های ریز، بدشکلی برگ‌ها، ساقه‌ها و یا میوه‌ها است

بهترین روش کنترل هلیوتیس در گوجه‌فرنگی چیست؟

هلیوتیس یا کرم میوه (کرم غوزه پنبه)

اهمیت: از آفات گوجه فرنگی می‌توان به کرم غوزه پنبه یا هلیوتیس اشاره کرد. کرم غوزه که به میوه گوجه‌‌فرنگی حمله می‌کند، از مهمترین آفات گوجه‌فرنگی در جهان و ایران می‌باشد.

خسارت ناشی از این آفت روي گوجه‌فرنگی در حالت طغیانی بین 85 تا 93 درصد گزارش شده است.

حشره آفت و نحوه خسارت

حشره کامل آفت کرم غوزه یا کرم میوه گوجه‌فرنگی با نام علمی Helicoverpa (Heliothis) armigera Huber معمولاً تخم‌ها را به صورت منفرد در برگچه‌هاي انتهایی برگ‌هاي نزدیک به گل‌ها یا میوه‌هاي کوچک می‌گذارد.

لاروهاي تازه تفریخ شده ترجیحاً از میوه‌هاي نارس تغذیه کرده و آن را سوراخ می‌کنند و در محل تغذیه فضولات باقی مانده لارو قابل مشاهده می‌باشد. در نهایت میوه‌ها غیرقابل استفاده می‌شوند.

میوه‌هاي کرم‌زده زودتر قرمز شده و خسارت چین اول معمولا شدیدتر است. میوه‌هاي رسیده به ندرت مورد حمله قرار می‌گیرند. لاروها سوراخ‌هاي عمیقی را در میوه‌ها ایجاد می‌کنند.

میوه‌ها اغلب بعد از حمله آفت، راه نفوذ باکتري‌ها و قارچ‌هاي ثانویه را فراهم کرده که باعث پوسیدگی و فساد کامل می‌شوند. البته گاهی لارو حشره به جوانه‌های گل‌ها یا ساقه‌ها نیز حمله می‌کند.

این آفت در اکثر مناطق یک نسل در سال دارد اما در مناطق گرمتر ممکن است دو نسل داشته باشد. زمستان‌گذرانی آن به صورت شفیره در خاك می‌باشد.

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی در کشت هیدروپونیک با شماره 09930730484 تماس بگیرید

کنترل بیولوژیک: از حشره‌کش میکروبی بر پایه باکتري (B.t) Bacillus thuringiensis تولید شده توسط شرکت‌هاي مختلف تجاري براي کنترل بیولوژیک این آفت به‌خصوص در سنین پایین لاروي در سطح وسیع می‌‌توان استفاده کرد.

از آنجایی که نور خورشید باعث از بین رفتن این باکتري می‌شود، بهترین زمان کاربرد آن بعداز ظهر است که شدت نور خورشید کاهش می‌یابد. در صورت نیاز هر 7-5 روز محلول‌پاشی تکرار شود.

کنترل شیمیایی: استفاده از سموم زیر

ایندوکساکارب (آوانت) به میزان 250 سی‌سی در هکتار در مرحله لاروی سن 1

اسپینوساد (تریسر) به میزان 150 سی‌سی در هکتار با مشاهده اولین پوره یا حشره بالغ برای دستیابی به نتیجه بهتر دو تا سه بار سم پاشی صورت بگیرد با دور 7-5 روز

علائم خسارت کارادرینا در گوجه‌فرنگی و نحوه کنترل این آفت به چه صورت است؟

از آفات گوجه فرنگی میتوان به پروانه کارادرینا اشاره کرد

اهمیت: این آفت بسیار پلی‌فاژ بوده به طوری‌که به اکثر محصولات زراعی خسارت وارد می‌کند. از میزبان‌هاي این آفت می‌توان به گوجه‌فرنگی،  چغندرقند، یونجه، بادمجان، کاهو و… اشاره کرد.

حشره آفت و نحوه خسارت

گونه‌هاي مختلفی از جنس Spodoptera به عنوان برگخوار گوجه‌فرنگی گزارش شده که شناخته شده‌ترین آنها در ایران گونه Spodoptera exigua است.

حشره کامل پروانه داراي دو لکه در بال‌هاي جلویی یکی لوبیایی شکل قهوه‌اي رنگ و دیگري لکه گرد به رنگ زرد صدفی تا نارنجی است که شناسایی آن را آسان می‌کند.

این پروانه تعداد 50 عدد یا بیشتر تخم را به صورت دسته جمعی در سطح زیرین برگ‌ها می‌گذارند. پس از تفریخ تخم حشره، لارو ظاهري صاف داشته و در اطراف بدن داراي نوارهاي زرد رنگ است که گاهی قهوه‌اي مایل به زرد یا سفید است.

در ابتدا لاروها به صورت گروهی از سطح پشتی برگ‌ها شروع به تغذیه کرده و از سطح اپیدرم بالایی خارج می‌شوند و به برگ حالت پنجره‌اي شکل می‌دهند، به طوري که از تمام پهنک برگ فقط رگبرگ‌ها می‌ماند.

اگرچه میوه‌ها محل اصلی تغذیه لاروها نیستند، اما گاهی از میوه نیز تغذیه می‌کنند. اما از آنجایی که تعداد لاروها بسیار زیاد است، تقریباً همه میوه‌هاي یک گیاه ممکن است خسارت ببیند.

میکروارگانیسم‌هاي ثانویه در اغلب موارد از محل تغذیه وارد میوه شده و سبب پوسیدگی آن می‌شوند. این حشره در مناطق گرمسیر 6 نسل و در مناطق سردسیر 4-2 نسل در سال دارد.

معمولاً نسل دوم که در خرداد ماه ظاهر می‌شود، اهمیت زیادي دارد. زمستان‌گذرانی آن به صورت شفیره در خاك است.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري: در صورتیکه سایر میزبان‌هاي این آفت در مزارع مجاور وجود داشته باشد، لازم است که با حساسیت بیشتري پیش‌آگاهی و مراقبت براي ردیابی آن صورت گیرد.

با توجه به این که شب‌پره‌ها به سمت نور جلب می‌شوند، می‌توان از تله‌هاي نوري براي تعیین زمان ظهور حشره کامل استفاده کرد. همچنین می‌توان با نصب تله‌هاي فرمونی جنسی براي ردیابی و همچنین کاهش جمعیت حشرات بالغ استفاده کرد.

تله‌ها را باید قبل از ظهور اولین نسل آفت تا آخر فصل به تعداد حداقل یک تله در هکتار در ارتفاع 50 سانتیمتري نصب کرده و هر 4-6 هفته تعویض کرد.

در مزارع آلوده براي جلوگیري از خسارت این آفت در سال‌هاي بعد باید اقدام به جمع‌آوري میوه‌هاي آلوده کرده و با انجام شخم عمیق و یخ‌آب زمستانه شفیره‌هاي زمستان‌گذران را در خاك از بین برد.

کنترل بیولوژیک: و براي کنترل آفت از حشره‌کش بیولوژیک B. t در دو مرحله اول همزمان با تفریخ تخم آفت تکرار آن با فاصله ده روز استفاده می‌شود که نتایج کاملاً رضایت بخشی در کنترل این آفت داشته‌اند.

کنترل شیمیایی: در شرایط طغیانی آفت، لازم است از روش‌هاي شیمیایی براي کنترل این آفت استفاده کرد. بهترین زمان براي کنترل شیمیایی این آفت هنگامی است که تعدادي از تخم‌ها تفریخ شده و لاروها هنوز در مرحله سن 1 باشند.

از آنجایی که تخم‌ریزی پروانه‌ها و همچنین خروج لاروها از تخم تدریجی است، تکرار سمپاشی 10 روز بعد از اولین سمپاشی توصیه می‌شود. سموم توصیه شده براي کنترل آفت هلیوتیس در این مورد نیز کاربرد دارد.

استفاده از سم فوزالن (زولون ) به میزان 2 لیتر در هکتار در مرحله لاروی

سم پیریدالیل  به میزان 150 میلی‌لیتر در هکتار در مرحله لاروی

سم اسپینوساد به میزان 120 میلی‌لیتر در هکتار در مرحله لاروی سن1

ایندوکساکارب (آوانت) به میزان 250 سی‌سی در هکتار در مرحله لاروی سن 1

بهترین روش مدیریت کنترل مینوز توتا در گوجه فرنگی

اهمیت و پراکنش

پروانه مینوز برگ یکی از آفات گوجه فرنگی می‌باشد. در بین آفات گوجه فرنگی این آفت اهمیت زیادی دارد. این آفت اولین بار در سال 1389 از ارومیه گزارش شد.در صورت ایجاد شرایط محیطی مساعد براي آفت، به سرعت گسترش می‌یابد.

خسارت این آفت به محصول گوجه‌فرنگی ممکن است به 80 تا 100 درصد برسد.

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی در کشت هیدروپونیک با شماره 09930730484 تماس بگیرید

حشره آفت و نحوه خسارت

شب پره مینوز گوجه‌فرنگی با نام علمی Tuta absoluta است. این آفت قادر است در تمامی مراحل رشدي به گیاه حمله کند.

نحوه خسارت بصورت سوراخ‌هاي ریز و تونل مانند در سطح برگی داراي توده فضولات لاروي، توقف رشد، خشکیدگی انتهایی بوته، تغذیه لارو از گوشت میوه که همراه با توده فضولات لاروي است و کوتاه شدن بوته می‌شود.

لاروها علاوه بر برگ به داخل جوانه‌هاي انتهایی، گل، و میوه‌هاي جدید و یا ساقه نفوذ کرده و باعث خسارت شده و در نهایت باعث مرگ کامل گیاه می‌شود.

این آفت علاوه بر خسارت مستقیم، راه نفوذ پاتوژن‌ها را نیز فراهم می‌کند. حشره کامل شب‌پره با اندازه کوچک به رنگ قهوه‌اي تا خاکستري بوده و داراي قدرت باروري بالایی است.

 هر حشره ماده تا 300 تخم می‌گذارد. لاروها یک نوار سیاه رنگ در روي سر دارند که مشخصه آنهاست. این لاروها به محض خروج از تخم، اندام‌هاي گیاهی را سوراخ کرده و وارد بافت گیاهی می‌شوند.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري: براي ردیابی آفت می‌توان از تله‌هاي فرمونی جنسی دلتا استفاده کرد. همچنین می‌توان از تله‌هاي حاوي آب و روغن به تعداد 40-20 عدد در هر هکتار استفاده کرد.

کنترل علفهاي هرز نیز در کاهش خسارت آفت نقش مهمی دارند. استفاده از کارت‌هاي زرد چسبناك در گلخانه تولید نشاء براي ردیابی و کنترل جمعیت حشره بالغ مؤثر است.

البته شخم عمیق و یخ‌آب زمستانه مزرعه‌اي که براي کشت گوجه‌فرنگی انتخاب شده در پیشگیري از ظهور اولیه آفت بسیار مؤثر است.

کنترل بیولوژیک: رهاسازي زنبور تریکوگراما حدود 30 درصد جمعیت آفت را کنترل می‌کند.

کنترل شیمیایی: از آنجا که بخش مهمی از مراحل زندگی آفت در داخل بافت‌هاي گیاه میزبان سپري می‌شود، کنترل شیمیائی این آفت مشکل است.

  دلیل قدرت باروري بالا و همچنین تعداد نسل زیاد، پتانسیل بالایی در ظهور مقاومت به حشره‌کش‌ها دارد. لذا باید از سموم مؤثر به صورت متناوب استفاده کرد.

حشره کش ایندوکساکارب (آوانت) غیرسیستمیک با خاصیت تماسی گوارشی از گروه اکسیدیازون به میزان 250 میلی‌لیتر در هکتار مؤثر بوده، بدلیل دوره کارنس  بالا  نباید در هنگام برداشت گوجه فرنگی استفاده شود.

سم اسپینوساد (تریسر) به مقدار 150 میلی‌لیتر در هکتار، آزادیراختین (نیمارین) که داراي منشاء گیاهی است، به مقدار 2 در هزار براي کنترل آفت مینوز گوجه‌فرنگی توصیه شده‌اند.

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی با شماره 09134645348 و 09134645277 تماس بگیرید

همچنین حشره‌کش پروکلیم‌‍‌‌فیت (لوفنورون+ امامکتین بنزوات) به میزان 100 گرم در هکتار  به صورت اختصاصی براي این آفت توصیه شده است.

سم تاکومی (فلوبندیامید) نیز با خاصیت لارو کشی بالا به میزان 0.2 در هزار اختصاصی این آفت است.

سم اویسکت: درصورت کشت در فضای باز به میزان یک کیلوگرم در هکتار و در کشت های حفاظت شده محلول پاشی با دز یک در هزار

 

موثرترین روش کنترل تریپس گوجه فرنگی

اهمیت و انتشار

 از آفات گوجه فرنگی می‌توان به تریپس اشاره کرد. تریپس آفت بسیار پلی‌فاژی بوده و بیش از 300 میزبان دارد. از میزبان‌های مهم این آفت می‌توان به پیاز، خیار، خربزه، گوجه‌فرنگی و بسیاري از گیاهان زینتی اشاره کرد.

این آفت انتشار جهانی داشته و در مزارع و گلخانه‌هاي گوجه‌فرنگی شایع است. تریپس علاوه بر خسارت مستقیم، ناقل بیماري ویروسی مهم پژمردگی لکه‌اي گوجه‌فرنگی (Tomato spotted wilt virus, TSWV) نیز می‌باشد.

حشره آفت و نحوه خسارت

اغلب تریپس‌هاي خسارت‌زای گوجه‌فرنگی متعلق به جنس Frankliniella هستند که بیشتر به شاخ و برگ گیاه حمله می‌کنند.

اما گونه‌هاي دیگري مانند Thrips tabaci و تریپس گلخانه Heliothrips haemorrhoidalis نیز به گل‌هاي گوجه‌فرنگی خسارت می‌زنند. حشرات بالغ معمولاً زرد، قهوه‌اي یا سیاه رنگ هستند.

صدمات به گیاه در اثر فعالیت تغذیه‌ای حشرات کامل و پوره تریپس می‌باشد. حشره داراي قطعات دهانی مکنده بوده و محل نیش بصورت نقاط سفید رنگ متمایل به زرد روي برگ‌ها دیده می‌شود.

پیچیدگی برگ‌ها، پژمردگی، ضعف، تغییر رنگ برگ‌ها، لکه‌هاي فرورفته براق در اطراف رگبرگ‌ها و رنگ نقره‌اي سطح زیرین برگ از علائم تریپس می‌باشد.

آسیب به قسمت‌هاي گل به‌ویژه مادگی گل، ممکن است باعث ریزش گل‌ها یا صورت گربه‌اي شدن میوه‌ها شود. تغذیه یا تخم‌گذاري در میوه‌هاي کوچک باعث ایجاد سوراخ خصوصاً در انتهاي میوه شده و گسترش پیدا می‌کند.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري: حذف علف‌هاي هرز، استفاده از صفحات آلومینیومی منعکس کننده نور فرابنفش و نصب کارت‌هاي چسبناك آبی رنگ از راهکارهای پیشگیری از آلودگی این آفت است.

کنترل: سموم شیمیایی موثر توصیه شده شامل

ایمیداکلوپراید: به میزان 0.7-0.3 لیتر در هکتار (نکته: هنگام استفاده رطوبت و شرایط رشدی گیاه نرمال باشد)

متاسیستوکس: به میزان نیم لیتر در هکتار

دیکلروس: محلول پاشی به میزان 0.5 تا 1 در هزار

پروفنفوس (کراکرون): 2 لیتر در هکتار در سن لاروی 1 و 2

بهترین روش کنترل مگس سفید در گوجه فرنگی

 از آفات گوجه فرنگی می‌توان به سفید بالک اشاره کرد. سفیدبالک با نام علمی Bemisia tabaci در مزارع شایع‌تر و بر اساس مشخصات مورفولوژیکی داراي دو بیوتیپ عمدهB   و A می‌باشد. 

تخمگذاري حشرات بالغ در سطح زیرین برگ صورت می‌گیرد. این حشره داراي 3 سن پورگی است. حشرات ماده بدون بال بوده و در سطح زیرین برگ ثابت هستند اما حشرات نر متحرك می‌باشند.

این آفت از شیره گیاهی تغذیه کرده که با ترشح عسلک همراه است. سفید بالک در گلخانه در تمام سال فعال بوده اما در مزراع مناطق معتدله به صورت پیش شفیره زمستان‌گذرانی می‌کند.

در مناطق جنوبی بیش از 12 نسل در سال دارد. به طور کلی سیکل زندگی این آفت در تابستان هر 18 روز یک‌بار می‌باشد. محل تغذیه آفت به صورت لکه‌هاي روشن در روي برگ درمی‌آید.

اما خسارت مهم‌تر آنها انتقال ویروس‌ها به خصوص گروه جمینی ویروس شامل ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه‌فرنگی (TYLCV) است.

تغذیه پوره‌هاي این آفت سبب ایجاد بخش‌هاي نارس میوه و افزایش بافت سفید داخل میوه نیز شده که معمولا در هواي گرم شدیدتر است.

کنترل بیولوژیک: سفیدبالک‌ها به دلیل قدرت تولیدمثل زیاد و چرخه زندگی کوتاه سریعاً نسبت به سموم مقاوم می‌شوند. بنابراین باید از تلفیقی از روش‌ها براي کنترل این آفت استفاده کرد.

 زنبورپارازیتوئید Encarsia formusa براي کنترل این آفت در سطح وسیع رهاسازي می‌شود.

کنترل شیمیایی: محلول‌پاشی با مواد شوینده صابونی و روغنی و حشره‌کش‌هایی مانند ایمیدیاکلوپراید (کنفیدور) به میزان 6-0.3 در هزار،

دیکلروس به میزان 1-0.5 در هزار،

ابرون (Oberon) (اسپیرومسیفن)( کنترل تخم و پوره سن 1) به میزان 0.5 لیتر در هکتار یا 0.6در هزار

پروتئوس (تیاکلوپراید+ دلتامترین) (کنترل حشره بالغ) یک لیتر در هکتار

استارکل (Starkle) به میزان 750 گرم در هکتار،  آدمیرال (پیري روکسی فن) به میزان 0.75 لیتر در هکتار

افوریا به میزان 0.3 لیتر در هکتار و موسپیلان (استامی‌پراید) به میزان0.5 در هزار توصیه شده است.

اگریفلکس 750 سی‌سی در هکتار، آکتارا به میزان 300 گرم در هزار لیتر آب نیز به عنوان سموم جدید و مؤثر معرفی شده‌اند. جهت جلوگیري از ایجاد مقاومت هر دور از هر سم  یک و یا حداکثر دو بار به تناوب مصرف شوند.

سایر آفات کلیدی گوجه فرنگی

مگس مینوزبرگ گوجه فرنگی

مگس مینوز برگ گوجه فرنگی

اهمیت و انتشار

مگس مینوز از مهم‌ترین آفات گوجه فرنگی  و سایر سبزی و صیفی در فضای باز است. این آفت نیز داراي دامنه بسیار وسیعی بوده و تا کنون از حدود 40 گونه گیاهی گزارش شده است.

گیاهان خانواده سولاناسه، کروسیفر و حبوبات از جمله گوجه‌فرنگی، فلفل، هندوانه، خیار و لوبیا چشم بلبلی از میزبان‌هاي مهم مگس مینوز هستند.

حشره آفت و نحوه خسارت

دو گونه Liriomyza sativae و Liriomyza trifolii از مگس‌های مینوز در ایران گزارش شده که به برگ‌هاي گوجه‌فرنگی خسارت می‌زنند. حشرات بالغ 3-2 میلی‌متر طول دارند و پشت بدن سیاهرنگ، طرفین و زیر بدنشان زرد رنگ است.

ماده‌ها به صورت انفرادي در سطح رویی یا سطح زیرین برگ تخم‌ریزي می‌کنند. پس از خروج لارو، با ایجاد منافذ در سطح برگ به پارانشیم بین دو سطح فوقانی و زیرین حمله کرده و تغذیه می‌کنند و دالان‌هاي پیچ در پیچ ایجاد می‌کنند.

لارو پس از ایجاد چند دالان مارپیچ و مستقیم از برگ خارج شده و در سطح برگ و روي سطح خاك به شفیره تبدیل می‌شود.

در بعضی گونه‌ها لارو از برگ خارج شده و در همان جا شفیره شده و حشره از شفیره خارج می‌شود. زمستان‌گذرانی این آفت به صورت شفیره در خاك می‌باشد.

این آفت در مناطق جنوبی کشور در سرتاسر سال فعال بوده و تا 8 نسل در سال دارد.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري: براي پیشگیري از ایجاد خسارت در گوجه فرنگی فضاي باز باید از شخم عمیق و یخ آب زمستانه جهت از بین برده شفیره‌ها در خاك استفاده کرد. از بین بردن علف‌هاي هرز مؤثر خواهد بود.

در کشت‌هاي گلخانه‌اي خصوصاً در مناطق جنوبی کشور نوسانات جمعیت یکنواخت نبوده و در اوایل فصل رشد (اواسط پاییز) جمعیت آفت کم بوده و اقدامات پیشگیرانه مؤثر خواهد بود.

در گلخانه‌هاي تهیه نشاء با نصب توري با مش 20× 10 از ورود آفت جلوگیري کرده و همچنین نصب یک کارت زرد در هر دو متر مربع در کنترل جمعیت اولیه آفت مؤثر خواهد بود.

نهایت یک هفته قبل از انتقال نشاء به گلخانه از محلول 0.5 در هزار ایمیداکلوپراید (کنفیدور) پاي بوته‌ها استفاده شود.

کنترل

کنترل بیولوژیک: براي کنترل بیولوژیک این آفت میتوان از زنبور پارازیتوئید Diglyphus isaea استفاده کرد. این زنبور لارو مگس‌هاي مینوز را از بین می‌برد و به آنها فرصت تبدیل شدن به مگس بالغ را نمی‌دهد .

کنترل شیمیایی: به علت استفاده بی‌رویه از سموم غیر مؤثر علیه این آفت این حشره مقاومت به سموم نشان داده است.

در صورت افزایش جمعیت آفت مصرف حشره‌کش‌هاي

آبامکتین  با دوز 0.6 در هزار  حدکثر 6 مرتبه استفاده شود چهار بار آن در مرحله گل و میوه استفاده شود، اویسکت (0.75 در هزار)، سیرومازینپ (0.5 در هزار )، نیمارین 1.5-1 لیتر در هزار متر مربع به صورت متناوب توصیه می‌شود.

این حشره‌کش‌ها تنها در اوج جمعیت آفت توصیه می‌شود.

کرم طوقه‌ بر یا اگروتیس

اهمیت و انتشار

از آفات گوجه فرنگی میتوان به هلیوتیس اشاره کرد.این آفت در همه مناطق ایران فعالیت داشته و در برخی از سال‌ها خسارت بسیار شدیدي به محصولات مختلف زراعی وارد می‌کند. کرم طوقه‌بر آفتی چند میزبانه بوده و به محصولات دیگر مانند چغندر قند، ذرت، خیار، پنبه، کدو و گیاهان جالیزي نیز خسارت وارد می‌کند.

حشره آفت و نحوه خسارت

کرم طوقه‌بر و یا شب‌پره زمستانی با نام علمی Agrotis segetum است. زمستان‌گذرانی، بصورت لارو در عمق 15-10 سانتی‌متری خاک بوده که پس از گرم شدن هوا به سطح خاک آمده و با لانه‌سازی تبدیل به شفیره و شب پره می‌شود.

حشره کامل در سطح زیرین برگ‌هاي محصول یا علف‌هاي هرز تخم‌گذاري می‌کند. لاروها روز را زیر خاك پاي بوته‌ها سپري کرده و در اوایل غروب به تغذیه می‌پردازند.

لاروها از برگ، ساقه و طوقه گیاهان تغذیه می‌کنند که تغذیه از طوقه گیاه و گیاهچه‌ها باعث قطع ارتباط بین ریشه و ساقه شده و در نتیجه گیاه پژمرده و خشک می‌شود.

این خسارت اوایل فصل بیشتر قابل مشاهده است زیرا گیاه در مراحل اولیه رشدي بوده و حساسیت بیشتري دارد. علائم ظاهري بوته‌هاي آفت زده شبیه به بیماري ناشی از عوامل پژمردگی است.

با خارج کردن بوته از خاك و مشاهده محل خسارت آفت در طوقه گیاه از بیماری پژمردگی قابل تشخیص است.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري: بهتر است در مناطق خسارت‌زا تنک کردن دیرتر انجام شود. وجین علف‌هاي هرز و کولتیواتور زدن در بهار در کاهش جمعیت آفت مؤثر است.

در مزارع آلوده شخم عمیق پس از برداشت براي از بین بردن لاروها و استفاده از یخ آب زمستانه توصیه می‌شود.

کنترل: براي مبارزه شیمیایی شامل

استفاده از سم گرانول دیازینون 10% به میزان 20 کیلوگرم در هکتار. سموم گرانول در هنگام غروب آفتاب در کنار خطوط کاشت ریخته می‌شود.

کلروپیریفوس به میزان  2 لیتر در هکتار توصیه شده است.

شته

از آفات گوجه فرنگی میتوان به شته ها اشاره کرد اشاره کرد. شته‌ها با قطعات دهانی مکنده سبب تضعیف گیاه و کاهش محصول می‌شوند که بیشتر در کشت‌هاي نیمه اول سال خسارت‌زا هستند.

شته جالیز یکی از مهم‌ترین شته‌های خسارت‌زا روي گوجه فرنگی است که یک آفت پلی‌فاژ بوده و بیش از 700 میزبان براي آن گزارش شده است.

این آفت هر ساله در مزارع و به‌ویژه گلخانه‌هاي گوجه‌فرنگی به طور مستقیم و به طور غیرمستقیم با انتقال ویروس‌ها خسارت وارد می‌کند.

حشره آفت و نحوه خسارت

سه گونه شته شامل شته جالیز یا پنبه (Aphis gossypii)، شته سبز هلو (Myzus persicae) و شته سیب‌زمینی (Macrosiphum euphorbiae) مهم‌ترین شته‌هاي خسارت‌زا روي گوجه‌فرنگی هستند.

تغذیه شته‌ها سبب زردي، ضعف و بدشکلی برگ‌ها می‌گردد، به دلیل تغذیه از آوندهاي آبکش، با  تولید عسلک روي برگ‌ها و میوه‌ها شرایط را براي ایجاد کپک دوده‌اي (فوماژین) فراهم کرده و همچنین باعث جلب مورچه‌ها می‌شود.

شته‌ها ناقلین برخی بیماری‌هاي ویروسی نظیر ویروس موزائیک خیار Cucumber mosaic virus نیز هستند.

شته جالیز اغلب در زیر علف‌هاي هرز به صورت ماده‌هایي بی‌بال زمستان‌گذرانی کرده و در فصل بهار به صورت بکرزایی تولید مثل می‌کند. در صورت مساعد بودن شرایط تا 20 نسل در سال دارد.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري: از بین بردن علف‌هاي هرز، استفاده متعادل از کودهاي ازته، پوشاندن سطح خاك با صفحات آلومینیومی براي انعکاس نور و دور کردن شته‌ها مؤثر است.

در کشت‌های گلخانه‌ای براي ردیابی از کارت‌هاي (Gaucho) زرد رنگ چسبناك استفاده می‌شود. در مرحله تولید نشاء می‌توان با ضدعفونی بذر با سم کنفیدور از استقرار شته روي نشاها جلوگیري کرد.

کنترل:

استفاده از دشمنان طبیعی، صابون حشره‌کش پالیزین (حاوي دياتانل آمید روغن نارگیل) به میزان 2-1.5 در هزار به عنوان یک ماده کم خطر  استفاده کرد.

حشره کش طبیعی نیمآزال به نسبت 2 در هزار اثر خوبی در کنترل شته دارد.

سموم شیمیایی دیکلرووس (1-0.5 در هزار) پی متروزین(0.5 کیلوگرم در هکتار)،کنفیدور 0.5 در هزار.

سم پی‌متروزین براي شته جالیز نسبت به سایر سموم ارجحیت دارد. دوره کارنس این سم 7 روز بوده و کم خطرتر می‌باشد. حشره‌کش فلونیکامید به عنوان یک سم نسبتاً کم خطر به میزان 0.25 در هزار قابل توصیه است.

کنه

از آفات گوجه فرنگی میتوان به کنه‌ها اشاره کرد. دو گروه از کنه‌ها شامل کنه تارتن (دونقطه‌اي) و کنه حنایی در گوجه فرنگی مهم و خسارت‌زا هستند. کنه دونقطه‌اي داراي انتشار جهانی بوده و بسیار پلی‌فاژ است به‌طوری‌که به بیش از 1000 میزبان دارد

 این آفت در اکثر مناطق کشت گوجه‌فرنگی به‌ویژه در فصل خشک سال که رطوبت نسبی کاهش می‌یابد، خسارت‌زا است. کنه حنایی گوجه‌فرنگی نیز انتشار جهانی داشته و میزبان‌هاي آن عمدتاً از خانواده بادمجانیان هستند.

علف‌هاي هرزي نظیر تاجریزی، پنیرك و آفتاب‌پرست از میزبان‌هاي این آفات می‌باشند. کنه حنایی یکی از آفات بسیار مهم و خطرناك گوجه‌فرنگی بوده و در صورت عدم کنترل آن، طی مدت کوتاهی تمام بوته را خشک می‌کند.

آفت و نحوه خسارت

کنه تارتن (دو نقطه‌اي) (Tetranychus urticae) داراي مراحل زیستی شامل تخم، لارو، پوره سن یک، پوره سن دو و بالغ است.

این کنه در صورت وجود شرایط مساعد دمایی( 32-30 درجه سانتی‌گراد) کمتر از یک هفته نمو خود را کامل می‌کند. با افزایش دما و کاهش رطوبت نسبی هوا جمعیت آن افزایش می‌یابد.

کنه بالغ در بهار و تابستان داراي دو لکه پشتی جانبی است و به همین دلیل کنه دو نقطه‌ای  نامیده شده است. اما در اواخر پاییز و زمستان به دلیل عدم تغذیه به رنگ قرمز دیده می‌شوند.

زمستان‌گذرانی آن به صورت ماده بالغ در پناهگاه‌های زمستانه و یا روي علف‌هاي هرز میزبان می‌باشد. آلودگی در مزرعه معمولاً از حاشیه مزرعه که رطوبت نسبی کمتري داشته شروع شده و به تدریج گسترش می‌یابد.

کنه معمولاً از سطح پشتی برگ‌های پائینی تغذیه می‌کند. سطح زیرین برگ‌ها آلوده به شکل تارهاي ابریشمی است که با افزایش جمعیت به سطح رویی برگ‌ها هم می‌رسد.

ظاهر گیاهان ممکن است زرد رنگ و مانند کمبودهاي تغذیه‌ای به نظر برسد، زیرا شیره گیاهان توسط آنها مکیده می‌شود. در حالت طغیانی آفت، باعث برنزه شدن و قهوه‌اي شدن کامل گیاه و ریزش برگ‌ها می‌شود.

کنه حنایی گوجه‌فرنگی (Aculops lycopersici) بسیار ریزتر بوده و جانور بالغ داراي بدن کرمی شکل و کرم رنگ تا قهوه‌اي براق است. مراحل زیستی آن شبیه به کنه دو نقطه‌ای است.

دماي بهینه توسعه 25-21 درجه سانتی‌‌گراد است. همانند کنه دونقطه‌ای به سطح پایینی برگ‌ها حمله می‌کند، اما سطوح بالایی برگهای آسیب دیده به صورت نقره‌ای کلروزه و در نهایت نکروزه می‌شوند.

اگر جمعیت کنه افزایش یابد به سطوح بالایی گیاه، ساقه و برگ‌ها نیز حمله کرده و ظاهري برنزه شده به آنها می‌دهد و در نهایت برگ‌ها قهوه‌اي شده و می‌ریزند. ممکن است که این علائم با تنش‌هاي آبی یا کمبودهاي تغذیه‌اي اشتباه گرفته شود.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري: به طور کلی با کاهش رطوبت نسبی هوا به همراه دماي مناسب در کشت‌هاي هواي آزاد و یا گلخانه‌اي زمینه براي فعالیت کنه فراهم می‌شود. بنابراین در مزرعه با کاشت گیاهان پوششی نظیر ذرت در حاشیه مزرعه و یا اجتناب از کاشت در کنار زمین‌های آیش تا حدي از طغیان آفت جلوگیري می‌شود. همچنین در گلخانه با افزایش رطوبت نسبی با دستگاه مه‌پاش و یا حتی آب‌پاشی روي سکوها جمعیت را می‌توان کاهش داد. اگرچه تغذیه مناسب گیاه، قوي بودن بوته‌ها و استفاده از حشرات شکارگر نیز در پیشگیري از ظهور آفت مؤثر هستند.

کنترل: به طور کلی کنه‌ها سریعاً نسبت به سموم مقاومت نشان می‌دهند. به طوری‌که مقاومت کنه دونقطه‌ای نسبت به بیش از 80 کنه‌کش آلی در 60 کشور جهان گزارش شده است.

بنابراین تناوب در مصرف سموم براي کنترل این آفت باید رعایت شود. استفاده از مواد صابون‌دار و شوینده در کوتاه مدت مؤثر است. به شرطی که کلیه سطوح رویی و زیرین برگ پوشش داده شود.

در برخی موارد استفاده هفتگی و به میزان یک درصد سبب کاهش رشد و عملکرد شده است. استفاده از گوگرد در کنه‌های حنایی موثر بوده اما بر کنه‌هاي تارتن تأثیر کمی داشته است.

در صورت مشاهده تعداد 3-2 کنه زنده در سطح زیري 20 درصد برگ‌هاي نمونه‌برداري شده، باید اقدام به سمپاشی کرد. براي کنترل کنه دونقطه‌ای می‌توان از کنه‌کش تترادیفون به میزان 2 در هزار براي کنترل تخم و مراحل غیر بالغ کنه استفاده کرد.

 سم فلورامایت (بايفنزیت) به میزان 0.3 در هزار روی همه مراحل زندگی کنه دونقطه‌ای با دوره کارنس 28 روز، نیسورون (هگزيتیازوکس) به میزان 0.5 در هزار استفاده نمود.

در صورت آلودگی همزمان کنه دونقطه‌ای با سفیدك سطحی، استفاده از سم کومولوس به میزان 3 کیلوگرم در هزار لیتر آب توصیه شده است.

کنه‌کش و حشره‌کش سانمایت (پیرایدبن) تماسی غیر سیستمیک بوده و داراي اثر ضربه‌اي شدید و دوام طولانی است که روي مراحل لاروي و پورگی طیف وسیعی از کنه‌ها مؤثر است.

چگونه بیماریهای گوجه فرنگی را شناسایی و کنترل کنیم؟

بیماریهای قارچی گوجه فرنگی

بهترین روش درمان بیماری لکه موجی گوجه فرنگی چیست؟

عامل این بیماري گونه‌هاي A. tomatophila و Alternaria solani گزارش و گاهی با نام محلی آتشک نیز نامبرده می‌شود.

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی با شماره 09134645348 و 09134645277 تماس بگیرید

علائم بیماري

• ایجاد لکه‌های سیاه روی ساقه
• ایجاد لکه‌های قهوه‌ای با حاشیه زرد روی برگ که درون لکه‌ها دوایر متحدالمرکزی ایجاد می‌شود که حالت موجی دارند.
• این لکه‌ها گاه قسمت زیادی از برگ را گرفته و سپس خشک شده و می‌ریزند و در محل ریزش سوراخ‌هایی ایجاد می‌کند.
• در آلودگی‌های شدید برگ‌ها ریزش می‌کنند.
• کاهش فتوسنتز
• آفتاب‌سوختگی میوه‌ها
• در محل اتصال میوه به ساقه یا در محل زخم روی میوه‌ها لکه سفت و سیاهی ایجاد می‌شود.
• گاهی علایم در روی میوه با لکه‌های درشت و سیاه رنگی در ناحیه ی اتصال میوه به دمگل مشاهده می‌شود.

شرایط مساعد بیماری

• قارچ در دمای معتدل تا گرم و آب وهوای مرطوب بسیار فعال است.
• در فصل پر باران فعالیت بیماری شدیدتر است.
• حمله بیماری لکه موجی روی بوته‌های تحت تنش‌هایی از قبیل: بار زیاد میوه ،حمله نماتد، یا کمبود ازت بسیار شدیدتر است.
• قارچ می‌تواند در خاک و بقایای گیاه زراعی و علف هرز آلوده زنده بماند.
• این قارچ ممکن است بذر‌زاد باشد.

پیشگیري

جمع‌آوري و انهدام بوته‌هاي آلوده و علف‌هاي هرز میزبان

 استفاده از ارقام مقاوم. برخی از ارقام موجود در کشور نظیر کورال، کیان، سوپرچف، سوپر استرین  B – هیبرید 6516 ، پتوپراید 5، ایدن و پولاد به عنوان مقاوم گزارش شده اند.

رعایت تناوب و ضدعفونی بذر

کنترل

استفاده از قارچکش‌های کلروتالونیل (داکونیل) به میزان 3 لیتر در هکتار قبل از بروز علائم، سیموکسانیل (اکویشن پرو) به میزان 450 گرم در هکتار، کانستنو به میزان دو لیتر در هکتار و دوره کارنس 3 روز،

ارتیواتاپ (آزوکسی استروبین+ دیفنوکونازول) به میزان یک لیتر در هکتار، سیگنوم (پیراکلواستروبین+ بوسکالید) به میزان 600 گرم در هکتار، بلیکوت (ایمناکتادین تریس) به میزان 750 گرم در هکتار

کابریودو ( ديمتومورف+ پیراکلواستروبین) به میزان دو لیتر در هکتار و سیدلی تاپ به میزان یک در هزار توصیه شده است.

بهترین روش کنترل بوتریتیس در گوجه‌فرنگی چیست؟

عامل بیماري

قارچ عامل این بیماري Botrytis cinerea نام دارد.

علائم بیماري

این قارچ تمام اندام‌هاي هوایی گیاه را آلوده می‌کند و معمولاً از طریق زخم‌ها وارد گیاه می‌شود. در شاخه‌ها علائم اولیه آلودگی به صورت لکه‌هاي بیضوي با ظاهري مرطوب هستند.

سپس در شرایط رطوبت زیاد روي این علائم اسپور و میسلیوم قارچ به صورت کپک خاکستری رنگ قابل مشاهده است. ضایعات روي ساقه بصورت حلقه‌های متحدالمرکز است.

آلودگی‌های برگی از نقطه آسیب دیده شروع می‌شود و به صورت V شکل گسترش یافته که با اسپورهای قارچی سفید رنگ پوشیده می‌شود.

آلودگی این قارچ روي میوه معمولاً از گلگاه ایجاد شده و به سایر نقاط میوه گسترش می‌یابد که با تشکیل اسپور خاکستري قارچ و توسعه پوسیدگی آبکی همراه است.

علائم غیر معمول روي میوه باصطلاح ” لکه شبح ” مربوط به علائم این بیماري روي میوه است که بصورت حلقه‌هاي کم رنگ زرد یا سبز تا سفید روي میوه سبز یا قرمز رسیده است.

وقتی میوه به قارچ آلوده شد دیگر توسعه بیماري متوقف شده است و این وضعیت در شرایط نور مستقیم خورشید و دماي بالا رخ میدهد.

لکه‌هاي شبح بیشتر از این روي میوه گسترش نمی‌یابد اما سبب از بین رفتن کیفیت میوه و بازارپسندي آن می‌شود.

شرایط توسعه بیماري

این قارچ دارای دامنه میزبانی گسترده بوده و در شرایط عدم وجود میزبان مناسب قادر به زندگی ساپروفیتی است. این قارچ در خاك، بقایاي گیاهی آلوده و براي مدت طولانی به شکل اسکلروت زنده می‌ماند.

اما به طور کلی به عنوان یک پاتوژن ضعیف شناخته شده است و به طور معمول گیاه را از طریق زخم‌ها آلوده می‌کند. در شرایط رطوبتی زیاد توده‌هاي اسپور خاکستري قارچ تولید و با باد پراکنده می‌شوند.

شرایط ابري خنک و مرطوب براي گسترش بیماري لازم است. فواصل نزدیک بوته‌ها و تهویه ضعیف می‌تواند منجر به تشدید این بیماري گردد.

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی در کشت هیدروپونیک با شماره 09930730484 تماس بگیرید

کنترل

جهت پیشگیری لازم است از قارچکش‌های حفاظتی (مانند کاپتان، مانکوزب، زینب و داکونیل) به تناوب در گلخانه استفاده شود. در زمان بروز بوتریتیس بهتر است آبیاری را تا حد ممکن کم کرد و از ایجاد رطوبت روی ‌برگ‌ها ممانعت کرد. این قارچ باعث پوسیدگی پس از برداشت نیز می شود.

این بیماري با تهویه مناسب در بین بوته‌ها با هرس کردن و پس از هرس استفاده از قارچکش براي زخم‌هاي ایجاد شده در کاهش خسارت بیماري موثر است.

بوتریتیس یا کپک خاکستری در شرایط رطوبت بالا و دمای پایین شب اتفاق می‌افتد و برای کنترل آن در درجه اول افزایش دمای شب تا ۱۸ درجه و کاهش رطوبت از طریق تهویه شبانه به زیر ۸۰ درصد می باشد.

در صورت آلودگی بوتریتیس در گلخانه علاوه بر تنظیم دمای شب در حوالی ۱۸ تا ۲۰ درجه و تهویه شبانه در هر ساعت لازم است.

دمای روز تا یک هفته به 30 تا 35 درجه افزایش یابد و در پی آن در روز فن های اگزاست هوای داخل گلخانه را به تناوب تخلیه کنند و با استفاده از روش زیر برای کنترل بوتریتیس اقدام شود:

 یک کیلوگرم قارچ کش کاپتان یا مانکوزب را با یک کیلوگرم جوش شیرین در 20 لیتر آب حل کنید سپس با دستمال حوله ایی مرطوب ابتدا کپک روی ساقه را تمیز و با یک ابر مخلوط آماده شده را روی آن بمالید و سپس کمی کاپتان خشک روی آن بریزید و این کار را برای همه بوته های آلوده انجام دهید.

در این حالت بوته‌هایی که آوند در آنها سالم مانده برمیگردند. این کار به همراه تهویه و مدیریت دما و رطوبت مطابق موارد ذکر شده  بوتریتیس تا حد زیادی مدیریت میشود. باز هم تاکید میشود ابتدا شرایط اقلیمی گلخانه را مدیریت کنید.

در شرایط حضور بیماری بوتریتیس بهتر است هرس در ظهر انجام شود تا محل هرس به سرعت خشک شود. لوازم هرس و دست کارگران مرتب باید با الکل ضدعفونی شوند.

در زمان استفاده از قارچکش‌ها از گروه‌های مختلف قارچکش‌ها استفاده شود و هرگز از دز توصیه شده کمتر پاشیده نشود تا ایجاد مقاومت نکند.

مرگ گیاهچه

عامل بیماري

قارچ‌هاي خاکزي از جنس‌هاي Pythium spp، Phytophthora spp  و  Rhizoctonia solani به عنوان عوامل مرگ گیاهچه شناخته شده‌اند.

علائم

به طور کلی علائم این بیماري شامل پوسیدگی بذر یا مرگ جوانه قبل از خروج از خاك و درنتیجه مرگ گیاهچه قبل از سبز شدن یا مرگ گیاهچه پس از خروج از خاك به دلیل خشک شدن و نازك شدن طوقه می‌باشد.

علائم پیتیوم و فیتوفترا

علائم ایجاد شده با قارچ گونه‌هاي پیتیوم و فیتوفترا معمولا با مرگ گیاهچه قبل ظهور همراه است.

علامت بارز آن لهیدگی نرم به همراه لکه‌های قهوه‌ای تا سیاه به صورت آبسوختگی است که خیلی سریع به همه قسمت‌های گیاهچه گسترش می‌یابد.

مرگ گیاهچه پس از خروج از خاك با ایجاد زخم‌هاي آبسوخته تیره رنگ در قسمت ریشه‌ها شروع و به ساقه در بالاي سطح خاك گسترش می‌یابد. با تداوم توسعه ضایعه به کل دور ساقه، سبب پژمردگی و مرگ گیاهچه می‌گردد.

علائم ریزوکتونیا

علائم ناشی از قارچ ریزوکتونیا قبل از خروج گیاهچه از خاك به صورت زخم‌های برنزه تا قهوه‌ای متمایل به قرمز رنگ در روي نشاء است که با گسترش آن سبب مرگ گیاهچه می‌شود.

علائم بوته میري پس از خروج گیاهچه از خاك شامل زخم‌های قهوه‌ای متمایل به قرمز تا سیاه در روی ریشه‌ها و ساقه زیر سطح خاك است.

رشد نشاهای آلوده متوقف شده و سریعاً پژمرده شده و می‌میرند. اگرچه گیاهان مسن‌تر نیز آلوده می‌شوند اما تحمل گیاهان بالغ نسبت به آلودگی بیشتر بوده و در این مرحله از رشد زخم‌ها معمولاً به سطح پوست محدود می‌شوند.

شرایط توسعه بیماري

این قارچ‌ها سال‌ها در خاك حفظ بقاء کرده و قادرند روي بقایاي گیاهی و ریشه علف‌هاي هرز تا کاشت میزبان مناسب در خاك به صورت اسپور مقاوم و به صورت ساپروفیتی حفظ کنند.

شدت این بیماري در شرایط رطوبت زیاد خاك، تراکم بیش از حد بوته، فشردگی خاك، تهویه نامناسب، سرما و هواي ابري بیشتر می‌شود.

در گلخانه‌هاي تهیه نشاء در صورت عدم ضدعفونی مناسب خاك و استفاده مکرر از سینی‌هاي تولید نشاء، مرگ گیاهچه توسعه می‌یابد.

آبیاري پاششی می‌تواند با جابجایی خاك آلوده از نشاء آلوده به گیاهان سالم سبب توسعه بیماري شود. گیاهچه‌ها تا دو هفته پس از سبز شدن به این بیماري حساس هستند.

پیشگیري و کنترل

پیشگیري

در گلخانه‌هاي تهیه نشاء: ضدعفونی فضاي داخل گلخانه و سکوها و همچنین سینی‌هاي تهیه نشاء توسط پرسیدین  15 درصد، پاستوریزه کردن مناسب خاك در کاهش خسارت این بیماري مؤثر است.

همچنین زهکشی مناسب بسترهاي کشت و کاهش مصرف آب در اوایل دوره رشد، اجتناب از غرقابی شدن بستر کشت و دماي مناسب خاك مانع توسعه بیماري می‌شود.

در مزرعه: تناوب با گیاهان غلات، استفاده از مواد ضدعفونی کننده خاك و آفتابدهی (سولاریزیشن) در کاهش خسارت بیماري در مزرعه مؤثر است.

دو قارچ پیتیوم و فیتوفترا در شرایط غرقابی خاك خسارت بیشتري وارد می‌کنند. بنابراین استفاده از سیستم آبیاري قطره‌اي به جاي روش‌هاي سنتی غرقابی توصیه می‌شود.

زهکشی مناسب خاك و جلوگیري از رسیدن آب به پاي بوته با استفاده از روش جوي و پشته و همچنین تنظیم رطوبت خاك با پرهیز از آبیاري زیاد در کاهش خسارت بیماري موثر است.

کنترل

براي کنترل پوسیدگی ناشی از پیتیوم و فیتوفتورا قارچکش پریویکورانرژي (پروموکارب+ فوزیتیل آلومونیوم) به میزان 3 لیتر در هکتار یا محلول پاشی با دز 0.3-0.5 در هکتار، همچنین استفاده از قارچکش متالاکسیل به میزان 25-20 کیلوگرم به صورت خاك‌ کاربرد توصیه شده است.

استفاده از قارچکش لاماردو (تبوکونازول+ پروتیوکونازول) براي ضدعفونی بذر براي مقابله با پوسیدگی ناشی از فوزاریوم موثر است.

پوسیدگی ساقه، طوقه و ریشه (Sclerotium disease)

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Sclerotium Spp. می‌باشد. گونه‌های این قارچ در بیشتر نقاط دنیا سبب بیماری‌های خطرناک می‌شوند. بیشتر گیاهان گوشتی به انضمام سبزی‌ها، گل‌ها و بوته‌های علف‌های هرز مورد حمله قرار می‌گیرند.

شرایط مساعد بیماری

• عامل بیماری به رطوبت زیاد احتیاج دارد .
• در باران‌های مداوم، مه یا آبیاری بارانی خسارت خیلی شدید است .
• آب و هوای سرد و مرطوب را ترجیح می‌دهد.

علائم بیماری

• علائم در روی ساقه اصلی یا شاخه‌های فرعی مشاهده می‌شود. این علائم از محل زخم یا محل انشعاب شروع می‌گردد و به خصوص در نزدیک سطح زمین مناطق آب سوخته‌ای با رنگ قهوه‌ای روشن یا قهوه‌ای تیره مشاهده می‌شوند.
• توده میسلیوم سفید با سختینه‌هائی در روی ساقه دیده شده.
• پوسیدگی نرم را سبب می‌گردد.
• در مناطق گرم و خشک شانکرهای خشک توسعه یافته، سبب از بین رفتن گیاهان می‌شود بدون اینکه پوسیدگی نرم ایجاد گردد.
• در این بیماری ساقه پژمرده می‌شود و گیاه به طور ناگهانی می‌میرد.
• علائم میوه معمولا در آن قسمتی که با خاک در تماس است توسعه پیدا می‌کند. باعث پوسیدگی آبکی و متلاشی شدن آن می‌گردد.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• دادن بخار آب در خاک گلخانه به مدت یک ساعت در دمای 55 درجه سانتی‌گراد جهت از بین بردن سختینه‌ها
• غرقاب کردن زمین به مدت 45-23 روز
• عدم آبیاری بارانی
• قبل از کاشت باید از تجزیه بقایای محصولات قبلی اطمینان حاصل کرد.
• شخم عمیق خاک برای دفن بقایای میزبان و اسکلروت‌ها یک عمل بسیار مفید است.
• تناوب با گیاهان غیر حساس به منظور کاهش سطح تلقیح
• درمان خاک با قارچ‌کش قبل از کاشت توصیه می‌شود.

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی در کشت هیدروپونیک با شماره 09930730484 تماس بگیرید

بهترین روش پیشگیری و کنترل پژمردگی فوزاریومی گوجه‌فرنگی چیست

از بیماری‌های مهم گوجه‌فرنگی می‌باشد. با یک بار آلوده شدن خاک با این قارچ، تا چندین سال پاتوژن در خاک باقی می‌ماند (حتی در غیاب محصولات زنده). این بیماری هم در زمین و هم در کشت‌های هیدروپونیک رخ می‌دهد.

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Fusarium oxysporum می‌باشد.

شرایط مساعد بیماری

• دمای بهینه برای گسترش آن ها 28 درجه سانتی‌گراد
• خاک‌های شنی و اسیدی را ترجیح می‌دهند.
• گیاهان اختصاصی و حساس به این بیماری وقتی در معرض کمبود نیتروژن، فسفر و کلسیم قرار می‌گیرند آسیب می‌بینند.
• درجه حرارت بیش از 34 درجه و حرارت حدود 20 – 17 درجه سانتی‌گراد، گسترش بیماری را کاهش می‌دهد.
• انتشار قارچ توسط بذر، نشاء آلوده، خاک، آب و ماشین آلات کشاورزی می‌باشد. همچنین اسپورها می‌توانند از طریق هوا هم منتقل شوند.

علائم بیماری

• در این بیماری برگ‌های پایینی و مسن تر گیاه زرد و پژمرده می‌شوند.
• این بیماری سرانجام به کل گیاه سرایت می‌کند.
• آوندها قهوه‌ای رنگ می‌شوند.
• خشک شدن و ریزش برگ‌ها
• کوتولگی گیاه
• خشک شدن ساقه‌های جوان
• در گیاهان آلوده، میوه‌های کمتری تولید می‌شود.
• ریشه‌ها قهوه‌ای می‌شود.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• استفاده از ارقام مقاوم
• خودداری از حمل کردن وسایل آلوده، دانه‌های آلوده،کفش‌هایی که با آب آلوده آغشته شده‌اند به زمین‌های سالم
• کنترل رطوبت و دمای گلخانه
• ضدعفونی کود دامی با گوگرد گرانول
• اطمینان از پوسیده بودن کود دامی
• حذف بوته‌های آلوده
• ضدعفونی خاک با بخار آب داغ
• از بین بردن بقایای گیاهان آلوده
• رعایت تناوب زراعی
• آیش گذاشتن زمین
• کشت به صورت جوی و پشته با دفعات آبیاری کمتر
• استفاده از قارچ کش مانند متالاکسیل-مانکوزب، تیوفانات متیل، مخلوط بوردو

بهترین روش درمان و پیشگیری بیماری سفیدک پودری گوجه فرنگی

عامل بیماری

جنس‌های اصلی از این قارچ که باعث ایجاد سفیدک پودری می‌شوند شامل Podosphaera , Oidium , Leveillula , Erysiphe، Uncinula و Sphaerotheca می‌باشد.

یکی از این گونه ها قارچ Leveillula taurica می‌باشد.

شرایط مساعد بیماری

• اسپورها در رطوبت نسبتا پایین از جمله رطوبت حاصل از شبنم صبحگاهی یا مه رشد می‌کنند.
• بیماری در شرایط خشک و گرم و به خصوص در شرایط ابری پیشرفت می‌کند.
• آب و هوای مرطوب پیشرفت بیماری را کند می‌کند.

علائم بیماری

• به صورت نقاط یا لکه‌های سفید مایل به خاکستری روی سطح برگ‌ها و سایر قسمت‌های گیاه ظاهر می‌شود. این لکه‌ها با رشد میسلیوم ایجاد می‌شوند.
• میوه دچار زخم و آسیب می‌شود و تولید میوه کاهش پیدا می‌کند.
• شیوع بالای بیماری می‌تواند باعث حذف برگ‌ها، مستعد کردن میوه‌ها به آفتاب سوختگی و مستعد کننده آن‌ها به پوسیدگی‌های ثانویه شود.

روش های پیشگیری و كنترل بیماری

• حذف قسمت‌های آلوده گیاه و از بین بردن بقایای محصول در زمین
• استفاده از ارقام مقاوم
• استفاده از قارچ‌کش هایی نظیر پنکونازول، اپوکسی کونازول ،کولیس-فیلینت (تری فلوکسی استروبین)، استروبی، اکسی کلرور مس
• استفاده از فسفیت پتاسیم

سایر بیماریهای قارچی گوجه فرنگی

لکه سیاه گوجه فرنگی یا آنتراكنوز

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ   Colletotrichum spp می‌باشد.

گونه C. coccodes رایج‌ترین پاتوژن میوه گوجه‌فرنگی می‌باشد.

شرایط مساعد بیماری

• آب و هوای گرم و مرطوب

علائم بیماری

• در ابتدا بر روی میوه رسیده قابل دیدن هستند اگر چه میوه سبز نیز آلوده می شود و این آلودگی‌های پنهان می‌توانند مشکلات جدی را پس از برداشت ایجاد کنند.
• لکه‌های کوچک حلقوی فرورفته بر روی میوه رسیده ظاهر می‌شود که علامت مشخصه آن‌ها میکرواسکلروتیوم‌های سیاه متعدد فرو رفته و مخفی می‌باشد.
• این لکه‌ها ممکن است به هم بپیوندند و نواحی بزرگی را بر روی میوه شکل دهند.
• جراحات میوه دایره شکل و اندکی فرورفته می‌باشند (مانند اینکه شخصی با انگشت میوه رسیده را فشار داده باشد)
• در نهایت این بیماری میوه را پوسیده می‌کند.
• لکه‌های برگی بزرگ و قهوه‌ای مایل به زرد هستند و حاشیه قهوه‌ای تیره دارند، لکه های برگی بسیار کم اتفاق می‌افتد و فقط در شرایط آب و هوای مرطوب ایجاد می‌شوند.

روش های پیشگیری و كنترل بیماری

• استفاده از بذرهای عاری از بیماری
• تناوب زراعی (حداقل 2 ساله)
• کنترل علف‌های هرز (حذف میزبان ثانویه)
• رعایت فاصله کشت مناسب
• از بین بردن میوه‌های آلوده
• جمع‌آوری و انهدام بقایای گیاهی
• اجتناب از آبیاری فراوان
• استفاده از سموم قارچکش (قارچ‌کش‌های موثر گوناگونی علیه این بیماری وجود دارد، استفاده از قارچ‌کش را زمانی آغاز کنید که اندازه اولین میوه به یک چهارم اندازه واقعی خود رسیده باشد و سمپاشی را به صورت هفتگی تا زمان برداشت ادامه دهید)

پژمردگی ورتیسلیومی (Verticillium wilt)

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Verticillium dahlia می‌باشد.

علائم بیماری

علائم بیماری پژمردگی ورتیسلیومی تقریبا مثل بیماری فوزاریومی است ولی از چند جهت با آن متفاوت است.

• قارچ ناشی از پژمردگی ورتیسیلیوم نسبت به فوزاریوم در هوای خنک‌تر تمایل به گسترش دارد.
• علائم این بیماری به صورت همزمان روی همه ساقه‌ها نمایان می شود و از این لحاظ با پژمردگی فوزاریومی متفاوت است.
• زردی برگ‌ها به ویژه در یک سوم پائینی گیاه که این زردی معمولاً کمتر از زردی ناشی از فوزاریوم است.
• زرد شدن برگ معمولا در یک طرف برگ مشاهده می‌شود.
• اپی‌ناستی (خمیدگی به طرف پایین) در برگ‌ها دیده می‌شود که در اثر رشد غیر متعادل قسمت‌های مختلف برگ ایجاد می‌شود.
• علائم شامل ظهور لکه‌های زرد مایل به قهوه‌ای، پژمردگی در اواسط روز، ریزش برگ‌ها که ابتدا از پایین گیاه آغاز می‌شود.
• برگ‌ها به صورت زاویه دار یا V شکل بین ساقه‌ها حالت سوختگی پیدا می‌کنند.
• پژمردگی بوته و قهوه‌ای شدن آوند هم از علائم دیگر بیماری است.

برای تشخیص قطعی ورتیسلیوم و فوزاریوم از یکدیگر باید آن‌ها را در آزمایشگاه کشت داد و تشخیص قطعی این دو پاتوژن از یکدیگر در مزرعه ممکن نیست.

عوامل مختلفی در رشد یا ضعف بیماری ناشی از این قارچ موثر هستند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• میزان تحمل یا مقاومت واریته‌های گیاه میزبان
• نژاد قارچ
• مقدار اولیه مایه بیماری (اینوکولوم اولیه)
• دما

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• استفاده از بذرهای سالم
• برای کاشت باید ارقام مقاوم را انتخاب کرد.
• تناوب با گیاهان غیر میزبان مثل غلات
• ضدعفونی کردن خاک قبل از کاشت
• آفتاب‌دهی

پوسیدگی طوقه فایتوفتورایی

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Phytophthora spp. می‌باشد.

شرایط مساعد بیماری

• آب و هوای مرطوب باعث توسعه بیماری می‌شود.
• پاتوژن ساکن آب و خاک و برای تولید اسپور و عفونت میوه به آب نیاز دارد.
• باد و باران باعث حمل اسپورانژیوم از طریق زخم یا بافت سالم به گیاهان سالم می‌شوند.

علائم بیماری

• در ناحیه طوقه گیاه جراحاتی به رنگ قهوه‌ای تیره ظاهر شده که بافت آلوده استحکام خود را از دست می‌دهد.
• گیاه آلوده پژمرده شده و برگ‌های پایین‌تر ساقه به طرف زمین خم می‌شود.
• در روی میوه گوجه‌فرنگی نیز لکه‌های مدور ایجاد می‌شود.
• بیماری فایتوفتورا در گوجه‌فرنگی باعث پوسیدگی میوه می‌شود و در میوه‌هایی ایجاد می شود که در تماس با خاک آلوده هستند.
• رنگ میوه سبز مایل به خاکستری می‌شود با لکه‌های قهوه‌ای بزرگ.
• پوسیدگی به خوبی به گوشت گوجه هم می‌رسد ولی میوه آلوده در ابتدا سفت است و فقط در اواخر مرحله عفونت میوه نرم می‌شود.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• اجتناب از کاشت گوجه در مناطق آلوده به ویژه مناطق کم ارتفاع زمین‌ها
• زمین‌هایی با زهکشی خوب را برای کاشت باید انتخاب کرد و بهتر است محصولات حساس را در قسمت‌های مرتفع کاشت.
• تمام میوه‌ها و گیاهان آلوده حذف شوند.
• از بردن و حمل وسایل و تجهیزات آلوده به مناطق سالم باید اجتناب کرد.
• در طول آب و هوای مرطوب برای محصولات استفاده از قارچ‌کش توصیه می‌شود

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی با شماره 09134645348 و 09134645277 تماس بگیرید

بیماریهای باکتریایی گوجه فرنگی

علائم خسارت شانکر باکتریایی روی گوجه فرنگی چیست؟

این بیماری موجب زخم (شانکر)، پژمردگی و خشکیدگی یک طرفه در بوته و ایجاد لکه روی برگ و میوه شده و در نهایت به زوال کامل گیاه منجر می‌گردد. پژمردگی بوته‌ها یکی از متداول‌ترین علائم بیماری است که با تهاجم باکتری به آوندهای چوب و آبکش، کورتکس و مغز ساقه ایجاد می‌شود.

شانکر باکتریایی معمولا از طریق بذر آلوده ایجاد می شود. همچنین ممکن است در زمان درست کردن داربست، هرس و چیدن گوجه با وسایل آلوده بیماری ایجاد شود.

عامل بیماری

شانکر و پژمردگی باکتریایی گوجه فرنگی بر اثر باکتری Clavibacter michiganese subsp. Michiganenseایجاد می‌شود.

علائم بیماری

• لبه برگ‌های قسمت‌های پایینی گیاه، لکه‌های سفید تاول مانند نشان می‌دهند که با افزایش سن، قهوه‌ای می‌شوند و به هم می‌پیوندند.
• برگ‌ها پژمرده می‌شوند.
• برگ‌ها به سمت بالا و به داخل می‌پیچند و بعداً قهوه‌ای رنگ و پژمرده می‌شوند ولی نمی‌ریزند.
• پژمردگی از برگ‌های پایینی شروع می‌شود که ابتدا لکه‌های آبسوخته قهوه‌ای روشن بین رگبرگ‌ها ایجاد شده و سپس پژمردگی و مرگ برگ‌ها روی می‌دهد.
• با پیشرفت بیماری نوارهای کوتاه کم رنگ روی ساقه، دمبرگ، دمبرگچه‌ها و اغلب در محل اتصال دمبرگ‌ها به ساقه تشکیل می‌شود.
• ترک‌هایی در این نوارها ظاهر می‌شود و شانکرها را تشکیل می‌دهند.
• در شرایط مرطوب این شکاف‌ها اغلب با تراوشات باکتریایی همراه است.
• در برش طولی ساقه‌های آلوده، بافت‌های آوندی قهوه‌ای رنگ‌اند.
• حفره‌هایی بزرگ در مغز و بخش پوست ساقه دیده می‌شود که به سوی سطح خارجی امتداد دارند و شانکرها را می‌سازند.
• روی میوه، لکه‌های کوچک، کم عمق، آب سوخته و سفید به وجود می‌آید که مرکز آن‌ها بعدا کمی برجسته، زمخت و زرد رنگ می‌شوند.
• این لکه‌ها روی میوه سرانجام شبیه چشم پرنده متشکل از مرکز قهوه‌ی و هاله پیرامونی سفید رنگ در می‌آید که ویژگی این بیماری است.
• تغییر رنگ بافت‌های آوندی در تمام طول آوندها ادامه دارد و به میوه‌ها می‌رسد که در مرکز این میوه‌ها، حفره‌های کوچک تیره رنگ ممکن است ایجاد شود.
• علائم روی میوه همیشه دیده نمی‌شود اما اگر ظهور پیدا کند به تشخیص بهتر بیماری کمک می‌کند.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• به کار بردن بذور و نشاهای سالم و عاری از بیماری
• جمع آوری و انهدام بوته‌های آلوده، بوته‌های خودروی گوجه‌فرنگی و گیاهان هرز میزبان
• سترون‌سازی خاک خزانه‌ها
• جلوگیری از وارد شدن آسیب مکانیکی به نشاها
• سم‌پاشی حفاظتی با سموم حاوی مس

سایر بیماریهای باکتریایی گوجه فرنگی

لکه باکتریایی

عامل بیماری

عامل بیماری باکتری Xanthomonas spp. می‌باشد.

شرایط مساعد بیماری

• آبیاری بارانی، بارندگی شدید و شبنم طولانی از عوامل گسترش بیماری هستند.
• استفاده بیش از حد از کودهای ازته باعث شیوع بیماری می‌گردد.
• چنانچه دما در شب به زیر 16 درجه سانتی‌گراد برسد گسترش بیماری کم می‌شود.
• هوای گرم و مرطوب به توسعه بیماری کمک می‌کند.
• دمای رشد بهینه باکتری بین 25 تا 30 درجه سانتی‌گراد است.

علائم بیماری

• خال‌های گرد کوچک سیاه رنگ روی برگ ظاهر می‌شود که بعضی ازاین خال‌ها همراه با حفره‌های زردرنگ می‌باشند و زاویه دارند.
• حاشیه برگ سیاه رنگ و زبر می‌شود.
• تعداد لکه‌ها روی برگ‌های جوان بیشتر از برگ‌های پیر است.
• روی برگ‌ها، ساقه‌ها و شاخه‌های میوه‌ده، لکه‌ها عموما مدور و به رنگ قهوه‌ای تیره تا سیاه هستند.
• در شرایط رطوبت زیاد برگ‌ها ظاهری سوخته به خود گرفته و لکه‌های مشخصی روی برگ‌ها پدیدار می‌شود.
• زخم‌ها بر خلاف بلایت زودرس دارای نواحی متحدالمرکز نیستند. یک هاله واضح در اطراف زخم‌های ناشی از بلایت زودرس دیده می‌شود ولی در لکه باکتریائی این هاله واضح وجود ندارد.
• زرد شدن برگچه‌ها و لکه‌های شبیه سوختگی روی آن‌ها به کل بوته حالت سوختگی می‌دهد.
• علائم بیماری روی ساقه مشابه علائم برگ‌ها می‌باشد.
• خال‌های برجسته سیاه رنگ با حفره یا حلقه‌های زرد رنگ بر روی میوه ظاهر می‌شود. سپس این خال‌ها به صورت خشن و پوسته پوسته در می‌آیند با حفره‌های تیره‌تر.
• پوست میوه به سختی کنده می‌شود.
• زخم‌های روی میوه اغلب به صورت تاول‌های ریز برجسته بوده که بزرگ شده و به رنگ قهوه‌ای در می‌آید.
• این بیماری هیچ علامتی روی ریشه ندارد.

روش های پیشگیری وكنترل بیماری

• کاشت بذر سالم و نشاء کاملا سالم
• آلودگی اولیه بذر را می‌توان با تیمار آب گرم یا هیپوکلریت سدیم از بین برد. بذور را 25 تا 30 دقیقه در دمای 50 درجه سانتی‌گراد قرار داده و پس از خشک کردن آن با پودرهای قارچ‌کش ضد عفونی نمود.
• آب گرم، باکتری موجود در داخل و سطح بذر را از بین می برد ولی با این تیمار درصد جوانه زدن در بذور ضعیف کاهش می‌یابد.
• عدم آبیاری بارانی در مزرعه
• عدم تناوب با گندم (زیرا باکتری در ریشه‌های گندم در زمستان مشاهده شده است).
• گیاهان قبلی باید بلافاصله پس از برداشت نهایی از بین برده شوند.
• کنترل علف‌های هرز
• قبل از شروع کار در مزارع سالم باید وسایل کار و تجهیزات را ضدعفونی کرد.
• استفاده از سموم مسی و یا سموم مسی همراه با مانکوزب برای مبارزه با بیماری های باکتریائی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• استفاده از باکتری‌کش‌ها نظیر استرپتومایسین در روی نشاها در خزانه سبب عدم انتقال آلودگی به مزرعه اصلی می‌شود.

پژمردگی باكتریایی ( Bacterial wilt)

این باکتری دارای دامنه‌ی میزبانی وسیع می‌باشد و به بسیاری از محصولات مانند سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، شمعدانی،فلفل، توت‌فرنگی و موز حمله می‌کند.

عامل بیماری

عامل بیماری باکتری Ralstonium solanacearum می‌باشد.

شرایط مساعد بیماری

• این باکتری در آبیاری و باران بیشتر گسترش پیدا می‌کند.
• در آب و هوای گرم و مرطوب بدتر است و بیشتر گسترش پیدا می‌کند.
• این باکتری در خاک شایع است و بیشتر در باقی مانده محصولات و علف‌های هرز باقی می‌ماند.

علائم بیماری

• زردی
• کوتولگی
• تولید ریشه‌های نابجا
• در اثر این بیماری اندام‌های هوایی به طور ناگهانی پژمرده می‌شوند .
• تغییر رنگ آوندها از زرد شدن به قهوه‌ای تیره یکی از خصوصیات مشترک در گیاهان آلوده است.
• وجود تراوش‌های شیری رنگ روی بافت ساقه در شرایط مرطوب و یا خارج شدن شیره‌ی باکتریایی در هنگام فرو بردن ساقه‌ی برش داده شده درون ظرف آب، از روش‌های تشخیص بیماری می‌باشند.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• ضدعفونی خاک خزانه‌ها و گلخانه‌ها
• ضدعفونی چاقو و دیگر ابزارها به هنگام کار یا هرس
• کاشت بذور سالم و عاری از بیماری
• تولید نشاء در خاک عاری از بیماری
• استفاده از ارقام مقاوم
• اجتناب از بیماری از طریق کاشت ارقام زودرس

لکه گرد (خال باكتریایی) گوجه‌ فرنگی

عامل بیماری

عامل بیماری باکتری Pseudomonas syringae pv. Tomato می‌باشد.

علائم بیماری

• لکه‌های روی برگ‌ها، گرد و قهوه‌ای تیره تا سیاه هستند.
• در مراحل اولیه در اطراف لکه‌ها هاله‌ای وجود ندارد، اما با گذشت زمان هاله‌ای رنگ پریده در اطراف آنها ایجاد می‌شود.
• لکه‌ها در سطح زیرین برگ بسیار چشمگیر است.
• در ساقه، دمبرگ، دمگل و جام گل لکه‌هایی مشابه لکه‌های روی برگ تشکیل می‌شود.
• روی میوه‌ها لکه‌ها یا خال‌های ریز تیره‌ای ایجاد می‌شوند که در میوه‌های رسیده با هاله‌ی زردرنگی احاطه شده‌اند، قطر این لکه‌ها به‌ندرت از یک میلی‌متر تجاوز می‌کند.
• بافت اطراف هر خال نسبت به بخش‌های سالم ممکن است سبز پررنگ‌تر باشد.
• این لکه‌ها در مراحل اولیه نسبتاً برجسته هستند.
• حذف نماتدهای ریشه که در افزایش وقوع پژمردگی نقش دارند.

روش های پیشگیری و كنترل بیماری

• ضدعفونی بذرها
• تولید نشاهای سالم در خزانه‌های عاری از آلودگی
• استفاده از بذور سالم و عاری از آلودگی
• از بین بردن علف‌های هرز و بوته‌های خودرو در گلخانه

انواع بیماریهای ویروسی گوجه فرنگی

بهترین روش درمان ویروس موزائیک گوجه فرنگی چیست

در کلیه مناطق کشت گوجه‌فرنگی این ویروس پراکنده است. در ایران در استان های هرمزگان، بوشهر و قسمت‌های جنوبی ایران مسئله‌ساز است .

عامل بیماری

عامل بیماری ویروس Tomato Mosaic Virus می‌باشد.

علائم بیماری

• ایجاد موزائیک که ممکن است شدید یا خفیف باشد.
• بدشکلی برگ
• کم رشدی بوته
• در مواردی لکه‌ها وخطوط نکروتیک قهوه‌ای روی ساقه و برگ ایجاد می‌شود.
• روی میوه‌ها موزاییک زرد و قرمز، لکه‌ها یا حلقه‌های زرد یا سبز در متن میوه‌های قرمز گوجه‌فرنگی دیده می‌شود.
• سوختگی قهوه‌ای رنگ قسمت‌های داخلی گوشت میوه مخصوصاً در محل اتصال به دم میوه مشاهده می‌شود.
• نکروز خاکستری رنگ پوست میوه به حالت تاولی بر روی میوه‌ها مشاهده می‌گردد.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• ضدعفونی کردن وسایل
• کنترل حشرات
• مدیریت در تغذیه چون گیاهان ضعیف زودتر مبتلا به بیماری‌ها می‌شوند.
• استفاده از نشاء و بذرهای سالم
• استفاده از ارقام مقاوم

سایر بیماریهای ویروسی گوجه فرنگی

پیچیدگی برگ زرد گوجه‌فرنگی

عامل بیماری

عامل بیماری ویروس Tomato yellow leaf curl virus می‌باشد.

گسترش بیماری

• این ویروس از طریق دانه، خاک و یا از طریق دست زدن از یک گیاه به گیاه دیگر منتقل نمی‌شود.
• این ویروس توسط مگس سفید منتقل می‌شود.

علائم بیماری

• رشد گیاه متوقف شده
• کوتولگی
• برگچه‌ها به سمت داخل و بالا لوله می‌شوند.
• لبه برگ‌ها به سمت بالا برگشتگی پیدا می‌کند.
• گل‌ها می‌ریزند.
• برگ‌های جوان مایل به زرد می‌شوند.
• اگر میوه تولید شود، همگی خشک و کوچک و غیر قابل مصرف هستند.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• استفاده از نهال‌ها و بذرهای تولید شده در مناطق عاری از ویروس و مگس سفید
• کنترل مگس سفید در مزرعه در اطراف سبزیجات و نهال‌های کوچک
• نابودی محصولات قدیمی در اسرع وقت پس از برداشت نهایی
• کنترل و نابودی علف‌های هرز به منظور کاهش میزبان ویروس و مگس سفید
• استفاده از توری ضد حشره در خزانه و گلخانه برای کاهش جمعیت حشره ناقل
• استفاده از کارت‌های زرد چسبناک جهت کاهش جمعیت حشره ناقل
• تناوب زراعی با گیاهان غیر میزبان
• تعیین تاریخ مناسب کاشت به طوری که بوته‌ها در طول دوره رشد، به خصوص در ابتدای فصل با جمعیت کمتری از حشره ناقل مواجه باشند

بیماری ویروسی پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی

عامل بیماری

عامل بیماری ویروس Tomato Spotted Wilt Virus می‌باشد. از میزبان‌های آن می‌توان خیار، سیب‌زمینی، لوبیا چشم‌بلبلی، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، توتون و بسیاری گیاهان زینتی از جمله بگونیا، داوودی، سیکلامن، اطلسی، گل دکمه‌ای، گل حنا، کوکب و بسیاری از علف‌های هرز را نام برد.

انتقال عامل بیماری

انتقال ویروس از طریق تریپس و به‌صورت پایا صورت می‌گیرد.

علائم بیماری

• برگ‌های جوان پژمرده شده و لکه‌های کوچک و تیره‌رنگ فراوانی را نشان می‌دهند.
• خم شدن پهنک برگ به طرف بالا یا پایین و به دنبال آن سلول‌های قهوه‌ای در بافت با سایه‌های برنزی ظاهر می‌شود که تقریبا تمام پهنک برگ را احاطه می‌کند.
• نقاط انتهایی در حال رشد ممکن است دچار سرخشکیدگی شوند.
• انتهای ساقه‌ها گاهی نواری می‌شود.
• برگ‌های آویزان که نشانه‌ی پژمردگی است روی بوته‌های آلوده مشخص می‌باشند.
• میوه‌های نارس دارای لکه‌های نسبتاً برجسته‌ای با حلقه‌های متحدالمرکز ناواضح است.
• این لکه‌ها روی میوه‌های رسیده به شکل حلقه‌های آشکار و نمایانی درمی‌آیند که به رنگ قرمز و سفید و یا قرمز و زرد دیده می‌شوند.
• مشاهده‌ی لکه‌های کلروزه در مرحله‌ی تغییر رنگ میوه دشوار است، اما در مرحله‌ی رسیدن کامل میوه قابل رویت است.

روش‌های پیشگیری و كنترل بیماری

• استفاده از ارقام مقاوم
• کنترل تریپس‌ها با حشره‌کش‌های موثر و مناسب
• استفاده از مالچ در مجاورت بوته‌های گوجه‌فرنگی
• از بین بردن علف‌های هرز داخل و اطراف گلخانه
• جلوگیری از ورود تریپس‌ها به داخل گلخانه

نماتد مولد غده

نماتد مولد غده به تعداد زیادی از گیاهان زراعی و علف‌های هرز حمله می‌نماید .

عامل بیماری

عامل بیماری نماتد Meloidogyne javanica می‌باشد .

علائم بیماری

• باز ماندن گیاه از رشد
• زردی
• کلروز
• مرگ گیاه
• گیاهان آلوده در دماهای بالا (در ساعات گرم روز) و تحت فشار رطوبتی زود پژمرده می‌شوند .
• ممکن است آلودگی ایجاد شده توسط نماتدها هیچ علائم هوایی در بر نداشته باشد .
• باعث ایجاد گال‌هایی بر روی ریشه گیاه می‌گردد .
• باعث کاهش توانایی گیاه در جذب مواد غذایی و فتوسنتز می‌شود.
• این عوامل خسارت زا در مناطق گرم با زمستان‌های کوتاه شایع‌تر هستند.

اختلالات فیزیولوژیک گوجه فرنگی

پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی(Blossom End Rot)

علائم

• علائم اولیه پوسیدگی گلگاه شامل لکه‌های آب سوخته روی گلگاه میوه‌های رسیده یا در نزدیکی آن است .
• این لکه‌ها به سرعت رشد می‌کنند و ممکن است به هم بپیوندند و نواحی آسیب دیده وسیعی را به وجود بیاورند.
• به علت خشک و چروک شدن بافت، سطح زخم‌ها چروکیده و چرمی و به رنگ قهوه‌ای تیره تا سیاه در می‌آید.
• قسمت‌های آسیب دیده معمولاً مورد حمله پاتوژن‌های ثانویه قرار می‌گیرند که باعث پوسیدگی نرم و فساد میوه می‌گردند.
• در برخی مواقع بافت‌های داخلی بی‌رنگ شده و متلاشی می‌گردند بی آنکه علائم قابل مشاهده‌ای در سطح میوه وجود داشته باشد.

عوامل ایجاد كننده این عارضه

• عارضه پوسیدگی گلگاه با کمبود کلسیم موجود در گیاه مرتبط است.
• با تغییرات رطوبتی خاک تشدید می‌شود. اگر میزان آب محدود باشد، رشد گیاه کند می‌شود و متعاقباً جذب مواد غذایی نیز کاهش می‌یابد. این موضوع باعث کاهش غلظت کلسیم در گیاه می‌گردد.
• استرس‌های رطوبتی‌ای که حتی در نتیجه پژمردگی‌های جزئی گیاه به وجود می‌آید، برای ایجاد کمبود کلسیم کافی است.
• مصرف بیش از حد کودهای ازته به ویژه فرم آمونیومی موجب تجمع کلسیم در بافت‌های برگ گوجه‌فرنگی و بروز علائم کمبود کلسیم در میوه می‌شود.
• قطع شدن ریشه‌ها نیز باعث این عارضه می‌شود.
• شور ی و خشکی خاک نیز بر شدت آن می‌افزاید.
• اختلاف دمای شب و روز باعث اختلال در جذب کلسیم و بروز این علائم می‌گردد.

كنترل

• ایجاد مالچ یا خاکپوش می‌تواند به حفظ رطوبت خاک کمک نماید(استفاده از مالچ که هم باعث کنترل علف‌های هرز می‌شود و هم مزرعه نیازی به کولتیواتور زدن پیدا نمی‌کند که ریشه‌ها در اثر آن آسیب ببینند).
• مصرف کود کلسیم‌دار در چند نوبت در طول رویش میوه گوجه‌فرنگی توصیه می‌شود.
• مصرف ازت به اندازه مورد نیاز گیاه توصیه می‌شود از مصرف خیلی زیاد ازت جلوگیری شود.
• خاک باید خوب زهکشی شده و تهویه شود.

همچنین باید به اندازه کافی هوموس در خاک وجود داشته باشد تا رطوبت خاک را در فصل خشک فراهم کند.

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی در کشت هیدروپونیک با شماره 09930730484 تماس بگیرید

آفتاب سوختگی (Sun scald)

علائم

• علائم آفتاب سوختگی ابتدا روی گوجه‌فرنگی‌های کال دیده می‌شود.
• این علائم به صورت بروز نواحی سفید یا برنزه روشن روی میوه‌هایی است که در معرض آفتاب قرار گرفته‌اند .
• نواحی تغییر رنگ یافته چروک خورده و فرورفته‌اند و اغلب با یک هاله زرد رنگ احاطه شده‌اند .
• این نواحی معمولاً در قسمت بالای میوه ، جایی که بیشتر در معرض آفتاب قرار می‌گیرد ، دیده می‌شوند.
• عارضه آفتاب سوختگی در بوته‌هایی که برگ‌های پایینی آن ها در اثر Septoria یا Early Blight از بین رفته‌اند و میوه‌ها به شدت در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اند، دیده می‌شود .
• بخش‌های آسیب دیده میوه ممکن است توسط پاتوژن‌های ثانویه مورد حمله قرار گیرند .

ترک‌های گوجه فرنگی (Growth Cracks)

علائم

در گیاه گوجه فرنگی دو نوع ترک رشدی دیده می شود : متحدالمرکز و شعاعی

• این عارضه هنگام رسیدن میوه ظاهر می‌شود.
• ترک‌های رشدی متحدالمرکز باعث به وجود آمدن ترک‌های دایره‌ای شکل در انتهای میوه می‌شوند.
• ترک‌های شعاعی از انتها به طرف خارج گسترش می‌یابند.
• توانایی تحمل کولتیوارهای گوجه‌فرنگی نسبت به ترک خوردن متفاوت است و بستگی به استحکام و قابلیت انبساط پوست میوه دارد.
• کولتیوارهای بسیار حساس موقعی که میوه هنوز سبز است ، ترک می‌خورند.
• کولتیوارهایی که تا حدودی مقاومند غالبا تا مراحل بعدی ترک نمی‌خورند .
• هر چه میوه زودتر ترک بخورد، ترک‌های عمیق‌تری در آن به وجود می‌آید.
• میوه‌های روباز آسانتر از میوه‌هایی که در پناه شاخ و برگ هستند ترک برمی‌دارند.

عوامل ایجاد كننده این عارضه

• این ترک‌ها غالبا وقتی به وجود می‌آیند که شرایط مختلفی مثل نوسانات زیاد دما و رطوبت باعث تغییر شدید سرعت رشد می‌گردد .
• باران‌های شدیدی که پس از آب و هوایی خشک به وقوع می‌پیوندند، باعث به وجود آمدن ترک‌های شعاعی در اکثر کولتیوارهای گوجه‌فرنگی می‌شوند.
• آبیاری‌های مکرر و یا آبیاری زیاد بعد از یک دوره خشکی خاک
• نیتروژن زیاد و پتاسیم کم در ترک خوردن میوه‌ها نقش دارند.

كنترل

• استفاده از ارقام متحمل
• رژیم تغذیه‌ای مناسب
• مدیریت مناسب آبیاری
• هرس کردن مناسب گیاهان
• پیشگیری از ریزش برگ بر اثر بیماری‌ها اشاره کرد.

صورت گربه‌ای  Catfacing

علائم

• علائم این عارضه به صورت نواحی فرو رفته و دندانه‌دار در قسمت گلگاه میوه است .
• گاهی خود میوه نیز بدشکل شده و به صورت قلوه‌ای شکل یا اشکال دیگر در می‌آید .
• بروز عارضه صورت گربه‌ای، به نوع کلتیوار گوجه‌فرنگی نیز بستگی دارد و این عارضه در کولتیوارهای قدیمی بیشتر قابل مشاهده است.
• کولتیوارهایی که میوه درشت‌تری دارند، حساس‌تر نیز هستند.

عوامل ایجاد كننده این عارضه

• دمای پایین (کمتر از 12 – 10 درجه سانتی‌گراد) و هوای ابری در زمان گل‌دهی یا تشکیل میوه در این عارضه نقش دارند.
• دمای پایین، مانع از گرده‌افشانی مناسب و کامل شده، در نتیجه میوه به صورت کامل رشد نمی‌کند.
• گرمای بیش از حد
• آسیب‌های ناشی از برخی علف کش ها مانند ،4 – D-2
• تغییرات رطوبت خاک
• هرس نامناسب بوته‌های گوجه‌فرنگی
• نیتروژن زیاد
• عوارض برخی از علف‌کش‌ها

كنترل

• تنظیم دمای گلخانه به‌خصوص در دوره گرده‌افشانی
• اجرای یک برنامه‌ی اصولی برای کود‌دهی
• هرس بوته‌ها
• خودداری از به کار بردن علف‌کش‌ها در دوره رشد محصول

زخم‌های زیپ مانند گوجه‌ فرنگی

علائم

• در این پدیده زخم‌های باریکی در روی پوست گوجه‌فرنگی به وجود می‌آید که می‌تواند از نوک تا انتهای میوه توسعه یابد.
• در امتداد زخم‌های طولی، زخم‌های عرضی کوچکی به وجود می‌آیند .
• همراه این زخم‌های زیپ مانند، ممکن است سوراخ‌هایی نیز در میوه گوجه‌فرنگی ایجاد شود .

علت ایجاد كننده این عارضه

خیلی از کارشناسان علت این پدیده را عدم تبدیل کامل گل به میوه و چسبیدن بساک به میوه دانسته اند.

كنترل

تنها راه پیشگیری این عارضه را، استفاده از ارقامی که نسبت به این پدیده مقاومت دارند ، بیان کردند.

پفکی شدن ( پف‌كردگی میوه )Puffiness

علائم

• میوه‌هایی که دچار این عارضه می‌شوند، تا حدودی پف کرده و زاویه دارند .
• حفرات داخل میوه، در صورت وجود ، فاقد ماده ژلاتینی به میزان طبیعی‌اند.
• میوه بافت متراکمی ندارد.

عوامل ایجاد كننده این عارضه

• این عارضه معمولا از تلقیح ضعیف ناشی بر اثر پایین بودن دمای هوا ناشی می‌شود .
• گرده افشانی ناقص
• کوددهی ضعیف (کمبود پتاسیم و مصرف بیش از حد ازت)
• درجه حرارت‌های خیلی بالا و خیلی پایین در زمان تشکیل میوه

كنترل

• تنظیم دمای گلخانه
• اجرای یک برنامه‌ی اصولی برای کود‌دهی

رسیدن لکه‌ دار (Blotchy Ripening)

علائم

• در این عارضه بخشی از میوه به علت عدم تلقیح مناسب به خوبی نمی‌رسد.
• علائم به شکل لکه‌های زرد رنگ یا سفیدی است که بافت زیر آن سخت باقی می‌ماند .
• نواحی آسیب دیده هم معمولا در بخش بالائی میوه (Stem End) هستند .
• این عارضه ممکن است با علائم ناشی از ویروس موزائیک توتون اشتباه شود .
• این بیماری ممکن است مربوط به خصوصیات برخی از کولتیوارهای گوجه‌فرنگی بوده و در کولتیوارهای قدیمی شایع‌تر است.

عوامل ایجاد كننده این عارضه

علت این عارضه به طور دقیق مشخص نیست.

• آب و هوای سرد باعث شیوع این عارضه می‌شود
• کمبود آب یا مقدار زیاد از حد آن نیز باعث تشدید آن می‌گردد.
• کمبود پتاسیم و بر، گیاه را به این عارضه حساس می‌کند.
• نیتروژن بیش از حد
• رطوبت بالا
• نوسانات دمایی
• رطوبت بالای خاک و تراکم خاک

پیچیدگی برگ (Leaf Roll)

علائم

• پیچ خوردن برگ‌های پایینی به سمت بالا و ضخیم و چرمی‌ شدن آنها می‌گردد .
• پیچیدگی برگ در گوجه‌فرنگی معمولا یک پدیده طبیعی بوده و اثری روی رشد گیاه و میزان محصول نمی‌گذارد و نیازی به مبارزه با آن نیست.

عامل ایجاد كننده این عارضه

• آب و هوای سرد و بارانی

برای مشاوره کنترل آفات و بیماریهای گوجه فرنگی با شماره 09134645348 و 09134645277 تماس بگیرید